مقاله پژوهشی
طنز و هجو در تاریخ جهانگشای جوینی

داوود اسپرهم؛ علی سلیمانی

دوره 19، شماره 66 ، اسفند 1394، صفحه 7-36

چکیده
  زبانِ طنز از قدرتی بس ژرف برخوردار است؛ قدرتی که در سایة آن گوینده می‌تواند بسیاری از معضلات را بازگو و در بهتر شدن اوضاع تلاش نماید. زمانی که جامعه به بلایا و آشفتگی‌های فرهنگی و اخلاقی فراوانی دچار باشد، بر دامنة طنز، به‌ویژه هجو و هزل افزوده می‌شود. در این مقاله اثبات شد که عطاملک جوینی با طبعِ شوخ و انتقادی خود، همانند بسیاری ...  بیشتر

مقاله پژوهشی
نگرشی تحلیلی بر سرعت روایت در رمان‌های جای خالی سلوچ و موسم الهجرة إلی الشّمال با تکیه بر نظریّة روایت‌شناسی ژرار ژنت

پیمان صالحی

دوره 19، شماره 66 ، اسفند 1394، صفحه 37-64

چکیده
  یکی از تکنیک‌های اصلی در تحلیل رمان، بررسی و نقد روایت‌پردازی داستان با توجّه به نظریّة روایت‌شناسی ژرار ژنت، منتقد ساختارگرای فرانسوی است. او زمان را یکی از مؤلّفه‌های اصلی پیشبرد هر روایت دانسته است و زمان دستوری را بر پایة سه مؤلفة زمانیِ نظم، تداوم و بسامد بنا نهاده است. در این جستار، به روش توصیفی ـ تحلیلی و با رویکرد بیشتر ...  بیشتر

مقاله پژوهشی
بررسی تقابل زمان روایی و زمان متن در حکایت‌های گلستان سعدی

فائزه عرب یوسف آبادی

دوره 19، شماره 66 ، اسفند 1394، صفحه 65-90

چکیده
  «گلستان سعدی» اثری روایی است که از تکنیک‌های زمان روایی به‌خوبی بهره برده ‌است. هدف اصلی این پژوهش کشف تمایز زمان تقویمی و زمان متن در روایت‌های این کتاب است. روش مورد استفاده در این پژوهش، روش تحلیل محتواست و واحد تحلیل، مضمون در نظر گرفته شده‌ است. بدین منظور، بر پایة نظریّة روایت‌شناسی ژرار ژنت، مولّفة زمان در روایت‌های ...  بیشتر

مقاله پژوهشی
بررسی تطبیقی عناصر داستانی در باب‌الحکایات احمد شوقی و حکایت‌های پروین اعتصامی

علیرضا منوچهریان؛ سعید اکبری

دوره 19، شماره 66 ، اسفند 1394، صفحه 91-114

چکیده
  باب‌الحکایات احمد شوقی و حکایت‌های پروین اعتصامی از مهم‌ترین آثار تمثیلی ادبیّات معاصر عربی و فارسی به شمار می‌روند. دیدگاه غالب این است که نوع ادبی تمثیل و ساختار آن ضعیف است و به زحمت بار محتوای اخلاقی را بر دوش می‌کشد. در نتیجه، این نوع ادبی همواره در پایین‌ترین درجۀ یک نوع داستانی مورد بررسی قرار می‌گیرد. به علاوه، اغلب تحقیق‌های ...  بیشتر

مقاله پژوهشی
مقایسة بنمایه‌های پایداری نسیم شمال و صالح محمود هُواری

محسن پیشوایی علوی؛ مسعود باوان‌پوری

دوره 19، شماره 66 ، اسفند 1394، صفحه 115-152

چکیده
    ادبیّات پایداری واکنش فکری ـ فرهنگی ملّت‌های تحت سلطه است. ملّت‌ها با اینکه از جغرافیا، فرهنگ، منش و آرمان‌های مختلف برخوردارند، امّا بنمایه‌های ادبیّات پایداری در جای‌جای دنیا در اغلب موضوع‌ها، جهت‌گیری واحدی را دنبال می‌کند. پژوهش حاضر بر آن است تا با روش توصیفی ـ تحلیلی و با تکیه بر مکتب امریکایی ادبیّات تطبیقی، بنمایه‌های ...  بیشتر

مقاله پژوهشی
بازتاب اندیشة صوفیانه در داستان جمشید و خورشید

سیّد مرتضی میرهاشمی

دوره 19، شماره 66 ، اسفند 1394، صفحه 153-169

چکیده
  «جمشید و خورشید» یکی از منظومه‌های داستانی از نوع نظیره‌هاست. سلمان ساوجی، از گویندگان قرن هشتم، این داستان را در سال 736 هحری قمری و در 2988 بیت به رشتة نظم در آورده است و به سلطان اویس ایلکانی تقدیم کرده است. این داستان اگرچه داستانی عاشقانه است و شباهت‌های زیادی هم با داستان‌های منظوم عاشقانة پیش از سلمان دارد، امّا شیوة پرداختن ...  بیشتر

مقاله پژوهشی
کورسویی در هزارتوی رباعیّات خیّام گامی برای آماده‌سازی رباعیّات خیّام برای تحلیل‌های روانشناختی

فاتح رحمانی؛ محمّدهادی مرادی

دوره 19، شماره 66 ، اسفند 1394، صفحه 171-203

چکیده
  رباعیّات خیّام از پرجاذبه‌ترین آثار ادبی ایران و جهان و از ناشناخته‌ترین آنهاست. در این مقاله، رباعیّات خیّام با هدف آماده‌سازی برای تحلیل‌های روانشناختی، از زاویة گسترة قابلیّت انتساب به شخص خیّام و از زاویة تفسیرپذیری مورد بررسی قرار گرفت. برای این منظور، 20 رباعی از مجموعة رباعی‌های منسوب به خیّام که بیشترین اجماع را دارند، ...  بیشتر