شیرین امینی؛ وحید مبارک؛ مهدی شریفیان
چکیده
نمادپردازی از جریان‌های مهم شعر دورۀ معاصر است. مخاطب با رمزگشایی نماد به شبکۀ معنایی اندیشۀ شاعر راه می‌یابد و به هویت ادبی و سبک او پی می‌برد. نمادپردازی در آثار برخی از شاعران پس از انقلاب اسلامی ازجمله فاضل نظری نمود پیدا کرده‌است.فاضل نظری شاعر پر مخاطب دهۀ هشتاد، مضامین سروده‌هایش عرفانی، اخلاقی، اجتماعی و ... است. غزل، ...
بیشتر
نمادپردازی از جریان‌های مهم شعر دورۀ معاصر است. مخاطب با رمزگشایی نماد به شبکۀ معنایی اندیشۀ شاعر راه می‌یابد و به هویت ادبی و سبک او پی می‌برد. نمادپردازی در آثار برخی از شاعران پس از انقلاب اسلامی ازجمله فاضل نظری نمود پیدا کرده‌است.فاضل نظری شاعر پر مخاطب دهۀ هشتاد، مضامین سروده‌هایش عرفانی، اخلاقی، اجتماعی و ... است. غزل، تنها دست‌مایۀ شعری اوست. نظری چون غزل پردازان نوین، صمیمیت لحن و استفاده از واژه‌ها، ترکیب‌ها، نمادهای کهن و روز‌آمد‌کردن آنها را بکار برده؛ اما به لحاظ فکری بسیاری از غزل‌ها و نمادهای او با نئوکلاسیک‌ها متفاوت است و با شگردی نو و هنرمندانه، اندیشه‌های مبتنی بر عرفان و حقیقت‌جویی را به مخاطب القا نموده‌است.در این جستار به این سوالات پاسخ داده شده: فاضل نظری به نمادپردازی در آثارش پرداخته-است؛ گرایش عمدۀ زبان نمادین او به چه موضوعی اختصاص یافته‌است؛ نمادهای عرفانی در بخش‌های تکراری، ابداعی و سایر انواع نماد عرفانی در آثار او کدامند و سیر نمادپردازی عرفانی درکتاب‌های «گریه‌های امپراطور»، «اقلیت»، «آنها»، «ضد» و «کتاب» چگونه است. بر اساس این پژوهش نمادهای عرفانی شامل: رسمی و علمی صوفیانه (26%) و الفاظ و لغات نمادین (74%) در آثار فاضل نظری بکار رفته‌است. الفاظ و لغات نمادین به ترتیب بسامد در حوزه‌های دینی و مذهبی (%32)، طبیعت (26%)، اشیاء (15%)، خمریّه (12%)، جانوران (9%) و اعضای بدن (6%) بکار گرفته شده‌است. نمادپردازی در «ضد» (22%) بیشترین و «کتاب» (18%) کمترین میزان است.
علی زرینی؛ حمید طاهری
چکیده
در سبک‌شناسی ویژگی‌های روساخت اهمیت زیادی دارند. روساختی که نویسنده برای بیان ژرف‌ساخت مدنظرش از بین روساخت‌های ممکن برمی‌گزیند زیرمعناها، طنین‌ها، تداعی‌های سبکی و بلاغی را به وجود می‌آورد؛ بنابراین، ساختار نحوی یک متن در شکل‌گیری سبک آن نقش مهمی برعهده دارد. داستان سمک عیّار از برجسته‌ترین داستان‌های پهلوانی– عیّاری ...
بیشتر
در سبک‌شناسی ویژگی‌های روساخت اهمیت زیادی دارند. روساختی که نویسنده برای بیان ژرف‌ساخت مدنظرش از بین روساخت‌های ممکن برمی‌گزیند زیرمعناها، طنین‌ها، تداعی‌های سبکی و بلاغی را به وجود می‌آورد؛ بنابراین، ساختار نحوی یک متن در شکل‌گیری سبک آن نقش مهمی برعهده دارد. داستان سمک عیّار از برجسته‌ترین داستان‌های پهلوانی– عیّاری است که در قرن ششم مکتوب شده است. در این پژوهش، لایۀ نحوی این داستان و تناسب آن با درونمایۀ اثر به شیوه توصیفی – تحلیلی بررسی شده است که مهمترین ویژگی‌های آن عبارتند از: ایجاز هنرمندانه، بسامد بالای فعل در جملات، فراوانی جملههای کوتاه، مستقل و همپایه، تقدیم فعل و جابهجایی ارکان جمله به دلیل اغراض بلاغی، فراوانی فعلهای کنشی و حرکتی و ایجاد صدای فعال، فراوانی افعال ساده و پیشوندی، بروز وجهیت (مدالیته) در فعل جمله، غلبه وجه اخباری، آهنگ افتان و خیزان در کلام. پیوند جملهها آمیختهای از سبک گسسته و همپایه است که نوعی حرکت و روانی به داستان بخشیده است. میتوان گفت که ساختار نحوی این داستان متناسب با درونمایه آن است و در رسانگی، صراحت، دلپذیری و لذتبخشی آن نقشی اساسی دارد.
حسین علینقی؛ ناصر محسنی نیا
چکیده
سبک‌شناسی فردی (شخصی) که عبارت است از سبک‌شناسی یک اثر به صورت دقیق و یافتن سبک فردی و متمایز یک نویسنده یا شاعر در علم سبک‌شناسی جایگاه ویژه‌ای دارد که متأسفانه در ایران کمتر به صورت علمی به آن پرداخته شده است. یکی از رویکردهای سبک‌شناسی که از زبان‌شناسی ساخت‌گرا و شناختی نشأت می‌گیرد، سبک‌شناسی لایه‌ای است که یک اثر را در لایه‌های ...
بیشتر
سبک‌شناسی فردی (شخصی) که عبارت است از سبک‌شناسی یک اثر به صورت دقیق و یافتن سبک فردی و متمایز یک نویسنده یا شاعر در علم سبک‌شناسی جایگاه ویژه‌ای دارد که متأسفانه در ایران کمتر به صورت علمی به آن پرداخته شده است. یکی از رویکردهای سبک‌شناسی که از زبان‌شناسی ساخت‌گرا و شناختی نشأت می‌گیرد، سبک‌شناسی لایه‌ای است که یک اثر را در لایه‌های مختلف آوایی، واژگانی، نحوی، بلاغی و ایدئولوژیک بررسی می‌کند. این نوع سبک‌شناسی را میتوان از کاملترین و دقیقترین روشهای این علم به شمار آورد. در این پژوهش به بررسی سبکشناسانة اشعار کمال‌الدین اسماعیل (خلاقالمعانی) و اثیر اومانی به عنوان نمایندگان اواخر قرن ششم و اوایل قرن هفتم شعر پارسی پرداخته شده است و از آنجا که همة لایه‌های شعری این دو شاعر در این مقال نمیگنجید، تنها لایة آوایی اشعار آنها مورد مطالعة سبکشناسانه واقع شده و سبک دو شاعر در این لایه با هم مقایسه شده است. این پژوهش نشان میدهد که دو شاعر نامبرده در لایة آوایی شعر خود به روانی وزنها، ردیفپردازی، استفاده از انواع آرایههای لفظی و گاهی قافیهپردازیهای خاص توجه ویژه نشان دادهاند و دارای سبک ویژه‌ای هستند.
عباسعلی وفایی
چکیده
این مقاله کوششی است در بازشناسی و بازبینی ساختار کلی منظومه‌ی جام جم اوحدی مراغه‌ای و بحث درباره‌ی تأثیرات نظام‌های گوناگون فکری مؤلف در زبان و بلاغت متن، در بخش‌های مختلف این منظومه، جهان بینی مصنف بر اساس موضوع بحث، تغییر می‌کند و این تغییرات در زبان و بلاغت متن، نمودار می‌شود. در این مقاله برای نخستین بار طرح کلی جام جم به‌عنوان ...
بیشتر
این مقاله کوششی است در بازشناسی و بازبینی ساختار کلی منظومه‌ی جام جم اوحدی مراغه‌ای و بحث درباره‌ی تأثیرات نظام‌های گوناگون فکری مؤلف در زبان و بلاغت متن، در بخش‌های مختلف این منظومه، جهان بینی مصنف بر اساس موضوع بحث، تغییر می‌کند و این تغییرات در زبان و بلاغت متن، نمودار می‌شود. در این مقاله برای نخستین بار طرح کلی جام جم به‌عنوان یک دایره المعارف ادبی فلسفی منظوم مورد بررسی قرار گرفته و کوشش شده نشان داده شود – با توجه به هدف مصنف از طراحی چنین منظومهای – متن جام جم در چه موارد و مسائلی به سبک متون فلسفی نزدیک شده و در چه مواردی و چرا، از سبک این گونه متون فاصله گرفته است.
سعید حمیدیان
چکیده
چه معیارها و نشانه‌هایی درباره زیبایی‌شناسی سنتی باعث می‌شود که نیاکان ما انسانی را خوب رخ بنامند؟ آیا این معیارها در طول زمان دگرگونی پذیرفته است؟ آیا در دنیای سنتی که به نظر می‌رسد همه چیز در چارچوبی مشخص و معین تعریف می‌شود، زیبایی نیز تابع تعریف جدولی است و چیزی که فراتر یا خارج از جدول زیبایی باشد، نازیباست؟ آیا این معیارها ...
بیشتر
چه معیارها و نشانه‌هایی درباره زیبایی‌شناسی سنتی باعث می‌شود که نیاکان ما انسانی را خوب رخ بنامند؟ آیا این معیارها در طول زمان دگرگونی پذیرفته است؟ آیا در دنیای سنتی که به نظر می‌رسد همه چیز در چارچوبی مشخص و معین تعریف می‌شود، زیبایی نیز تابع تعریف جدولی است و چیزی که فراتر یا خارج از جدول زیبایی باشد، نازیباست؟ آیا این معیارها در طول زمان دگرگونی پذیرفتهاند؟ پاسخ ما این است که گاه در الگوی زیبایی‌شناسی قدما نمونههایی می یابیم که ناظر بر تفاوت دیدگاه زیبایی شناختی گویندگان آن ها و سلیقة متفاوت آنها از ذائقة رایج و حاکم بر دنیای سنتی است. این نمونهها اگرچه اندکاند، بر این دنیای یکسان و یک شکل و یکسویه گاه رنگی کاملاً متفاوت می پاشند؛ آن گونه که معیارها و نشانه‌هایی که به نظر اصیل، همیشگی، پایدار و خدشهناپذیر میآیند، متحول میشوند و دگرگون. گاه خصوصیتی متفاوت اثری عمیق در ذهن شاعر داشته و او را وادار به بیانی متفاوت کرده است و گاه زیبایی، جنبة الحاقی و وارداتی پیدا می‌کند و بر اثر تعامل با دیگر فرهنگها به اذهان و اذواق راه می‌یابد.
