این مقاله کوششی است در بازشناسی و بازبینی ساختار کلی منظومهی جام جم اوحدی مراغهای و بحث دربارهی تأثیرات نظامهای گوناگون فکری مؤلف در زبان و بلاغت متن، در بخشهای مختلف این منظومه، جهان بینی مصنف بر اساس موضوع بحث، تغییر میکند و این تغییرات در زبان و بلاغت متن، نمودار میشود. در این مقاله برای نخستین بار طرح کلی جام جم بهعنوان یک دایره المعارف ادبی فلسفی منظوم مورد بررسی قرار گرفته و کوشش شده نشان داده شود – با توجه به هدف مصنف از طراحی چنین منظومهای – متن جام جم در چه موارد و مسائلی به سبک متون فلسفی نزدیک شده و در چه مواردی و چرا، از سبک این گونه متون فاصله گرفته است.