نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• شیرین امینی ¹
• وحید مبارک ²
• مهدی شریفیان ³

¹ گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران

² گروه زبان و ادبیات فارسی ، دانشکده ادبیات و علوم انسانی ، دانشگاه رازی، کرمانشاه ، ایران

³ گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه بوعلی سینا

چکیده

نماد‌پردازی از جریان‌های مهم شعر دورۀ معاصر است. مخاطب با رمزگشایی نماد به شبکۀ معنایی اندیشۀ شاعر راه می‌یابد و به هویت ادبی و سبک او پی می‌برد. نمادپردازی در آثار برخی از شاعران پس از انقلاب‌ اسلامی ازجمله فاضل نظری نمود پیدا کرده‌است.

فاضل نظری شاعر پر مخاطب دهۀ هشتاد، مضامین سروده‌هایش عرفانی، اخلاقی، اجتماعی و ... است. غزل، تنها دست‌مایۀ شعری اوست. نظری چون غزل‌ پردازان‌ نوین، صمیمیت لحن و استفاده از واژه‌ها، ترکیب‌ها، نمادهای کهن و روز‌آمد‌کردن آنها را بکار برده؛ اما به لحاظ فکری بسیاری از غزل‌ها و نمادهای او با نئوکلاسیک‌ها متفاوت است و با شگردی نو و هنرمندانه، اندیشه‌های مبتنی بر عرفان و حقیقت‌جویی را به مخاطب القا نموده‌است.

در این جستار به این سوالات پاسخ داده شده: فاضل نظری به نماد‌پردازی در آثارش پرداخته-است؛ گرایش عمدۀ زبان نمادین او به چه موضوعی اختصاص یافته‌است؛ نمادهای عرفانی در بخش‌های تکراری، ابداعی و سایر انواع نماد عرفانی در آثار او کدامند و سیر نماد‌پردازی عرفانی درکتاب‌های «گریه‌های امپراطور»، «اقلیت»، «آنها»، «ضد» و «کتاب» چگونه است. بر اساس این پژوهش نمادهای عرفانی شامل: رسمی و علمی صوفیانه (26%) و الفاظ و لغات نمادین (74%) در آثار فاضل نظری بکار رفته‌است. الفاظ و لغات نمادین به ترتیب بسامد در حوزه‌های دینی و مذهبی (%32)، طبیعت (26%)، اشیاء (15%)، خمریّه (12%)، جانوران (9%) و اعضای بدن (6%) بکار گرفته شده‌است. نماد‌پردازی در «ضد» (22%) بیشترین و «کتاب» (18%) کمترین میزان است.

کلیدواژه‌ها

• سبک
• عرفان
• نماد
• غزل نو
• فاضل نظری

موضوعات

• بررسی متون ادبی

عنوان مقاله [English]

Mystic Symbolism in the Fazel Nazari’s Poetic

نویسندگان [English]

• shirin amini ¹
• vahid mobarak ²
• mehdi sharifian ³

¹ Department of Persian Language and Literature, Faculty of Literature and Humanities, Razi University، Kermanshah،Iran

² Department of Persian Language and Literature, Faculty of Literature and Human Sciences, Razi University ،Kermanshah، Iran

³ ph.d buale university

چکیده [English]

Symbolism is a major trend in contemporary Iranian poetry. Knowledge of a poet’s literary identity provides valuable insights into his or her style. Decoding the symbols in a poem could shed light on the poet’s mental semantic network. Symbolism has manifested itself in mystic and spiritual contexts in the works of some post-Revolution poets. Fazel Nazari is an Iranian poet who gained considerable popularity in the 2000s. His poems are imbued with mystic, moral, and social ideas and the only poetic form in his works is ghazal. As other modern ghazal-composers, he uses colloquial tone and revitalizes archaic words, expressions, and symbols but his works are ideologically different from the neoclassical tradition. He tries to convey spiritual ideas and stimulate the audience to search for the truth in an innovative, artistic manner. This paper attempts to answer the following questions: Does Nazari make extensive use of symbolism in his poems? What is the thematic orientation of his symbolic language? What are the hackneyed, innovative, and other types of mystic symbols in his works? And how does symbolism evolve in his books Gerye-haaye Emperaatoor (The Emperor’s Tears), Aghaliyyat (Minority), Aanha (They), Zed (Against), and Ketaab (Book). Our findings suggest that he makes use of official Sufi symbols (26%) and other symbolic words and expressions (74%). The symbols belong to several semantic domains including religion (32%), nature (26%), objects (15%), wine drinking (12%), animals (9%) and parts of body (6%). Symbolism is highest in "Zed" (22%) and lowest in "Ketaab" (18%).

کلیدواژه‌ها [English]

• style
• mysticism
• symbol
• modern ghazal
• Fazel Nazari