تکرار مقوله‌های زبانی (در غزلیّات شمس)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانشیار دانشگاه علامه طباطبائی

چکیده

کنش زبانی دو وجه دارد: یکی وجه معمول و عاری از نمودهای هنری و دیگری وجه هنری که با داشتن نقش غیراجرایی اشکال و گونه‌های مختلفی پیدا می‌کند. در زبان هنری شگردهای فراوانی به کار گرفته می‌شود. یکی از این شیوه‌ها، تکرار آواها و واژگان و جمله‌هاست. نوع نخست در واژگان و نوع دوم در سطح جمله و نوع سوم در سطحی وسیه‌تر و کلّی‌تر کلی به نام زنجیرة گفتار ، تکرار آوایی و واژگان، رایج‌ترین مکرّر‌ها به شمار می‌آید امّا در میان شاعران فارسی گوی، به گونه‌های متفاوتی بدان پرداخته شده است. برخی سهمی اندک و برخی دیگر سهم بیشتری از دیگران دارند. مولوی در میان شاعران این شیوه را بسیار برجسته به کار برده است؛ شگردی که موجب موسیقی دلکش زبان و تقریب آن به مخاطب و در مواردی فراوان به سادگی زبان منجر شده است. این مقاله بر آن است که فقط از حیث زبانی (نه هنری) تنوّع تکرار در مقوله‌های زبانی هفت‌گانة فارسی را در غزلیّات شمس، مورد بررسی قرار دهد و شیوه‌های ظهور آنها را بررسی کند. شگردی که خاصّ مولوی و از خصایص عمدة شعر وی به شمار می‌رود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Repetition of Linguistic Categories

نویسنده [English]

  • abasali vafaei
چکیده [English]

Linguistic acts enjoy two dimensions. A usual dimension which is deprived of artistic manifestations and an artistic one which takes different forms due to not having any role as a reference. ln artistic language, various techniques are exploited. One method involves rhe repetition of sounds, words, and sentences. The first type appears at the level of lexicon, the second type at the sentence, and the third type at the wider and general level of speech chains. Sound and lexical repetitions are the most common forms though Persian poets made different uses o l these techniques and some ()f these poets occupied a crucial role in bringing about such works. Mowlana has extensively used this technique which has provided a great linguistic music. Furthermore, it becomes accessible to the readers, and is written in a simpler language. This paper aims at examining the diversity of such repetitions in Shams sonnets from solely Persian linguistic perspectives and reveals the emergence of such methods. A technique which is and is accounted as a p.rrticular feature of his poetries,

کلیدواژه‌ها [English]

  • sentence
  • verb. phoneme
  • repetitions. hetrrogeneoas