نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 دانشجوی دکتری گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد دزفول، دانشگاه آزاد اسلامی، دزفول، ایران
2 استادیارگروه آموزشی زبان و ادبیات فارسی، واحد دزفول،دانشگاه آزاد اسلامی، دزفول، ایران
3 استادیارگروه آموزشی معارف و علوم انسانی،واحد دزفول ، دانشگاه آزاد اسلامی، دزفول، ایران.
چکیده
یکی از بن‌مایه‌های داستان‌های حماسی ایران، حضور قهرمانان و شخصیّت‌های اساطیری است. خدابانوان آب و دیگر ایزدبانوان از گونه‌های اساطیری هستند که در حماسه‌ها در ریخت ِزنانی نامدار تجسّم می‌یابند. با مرور و نگاهی دقیق به متن داستان بلندِ منثورِ حماسی-پهلوانی سمکِ عیّار کارکرد چنین باوری را در مادینه‌ای از داستان، به نام آبان‌دخت می‌توان دریافت. وجود مضامینی نظیر: عشق، زیبایی، حبس شدن در زیرزمین، محکوم به مردن، آزادی به قیمت از دست دادن معشوق نخستین و سرانجام به قدرت‌رسیدن این مادینة داستان نشان از آن دارد که آبان‌دخت در ساخت کهن اساطیری-اش نمادی از ایزدانِ مادینه مانند ایشترِمیانرودانی و آناهیتا می‌تواند باشد. بنابر‌این فرضیه، نگارندگان این نوشتار کوشیده‌‌اند، با به کارگیری روش توصیفی/ تطبیقی-تحلیلی و استناد به آثار اسطوره‌شناسانی چون مهرداد بهار و ژرف نگری در لایه‌هایِ پنهان ِاسطوره‌ایِ نثر حماسیِ سمکِ عیّار، این فرضیه را اثبات کنند که تأثیر و تأثر فرهنگ میانرودان در اساطیر ایرانی سبب شکل گرفتن ساختارهای مشترکی می‌شود، که از نتایج آن به وجود آمدن همانندی‌هایی میان دو ایزدبانوی اساطیری و آبان‌دخت در داستان سمکِ عیّار است.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
A Comparative Study of Ishtar-Anahita Character in Iranian Mythology and Mesopotamia and Aban Dokht in the Story of Samak Ayar
نویسندگان [English]
- Leila mokhtariniya 1
- farzaneh yusefghanbari 2
- ali zahed 3
1 Department of Persian Language and Literature, Dezful Branch, Islamic Azad University, Dezful، Iran
2 Department of Persian Language and Literature Dezful branch Islamic Azad University Dezful Iran
3 Department of Education and Humanities, Dezful Branch, Islamic Azad University, Dezful, Iran.
چکیده [English]
One of the motifs in Iranian epic stories is the presence of mythological heroes and characters. Water goddesses and other goddesses are mythological figures that manifest in the form of well-known women in epics. Carefully examining the epic-heroic long story of Samak-e Ayyar, one can notice the function of such a belief in a female character in the story using a descriptive/comparative-analytical method and by citing the works of mythologists like Mehrdad Bahar and reflection on mythological hidden layers of Samak-e Ayyar's epic prose. Themes like love, beauty, underground imprisonment, being sentenced to death, freedom at the expense of losing the first beloved and finally rising to power for the female character of this epic story indicate that Abandokht in regard to her mythological arches can be a symbol of goddesses like Ishtar Mianroudi and Anahita. Based on this hypothesis, the authors have tried to conclude that the influence of Mianrouds and their liability to be influenced in Iranian myths lead to the formation of common structures one of which is the appearance of the similarities between the above-mentioned mythological goddess and Abandokht in the story of Samak-e Ayyar.
کلیدواژه‌ها [English]
- : Anahita
- Ishtar
- Abandokht and the story of Samak-e Ayyar
)