بررسی متون ادبی
آمنه عرفانی فرد؛ کاظم دزفولیان
چکیده
هنر و زیبایی‌شناسی حیطه‌هایی باز و گسترده هستند که جهان در آنها تفسیر می‌شود و در فرایندی تفکری- ادراکی بر تخیّل، سازندگی و بیان تأثیر می‌گذارد. تجربه و دانش زیبایی‌شناسی، روش‌ها و دیدگاه‌های جدید، ذهن را به چالش می‌کشانند. «نادیا» اثر آندره برتون و «سه قطره خون» اثر صادق هدایت به عنوان واقعیتی صوری و معنایی، مصداق ...
بیشتر
هنر و زیبایی‌شناسی حیطه‌هایی باز و گسترده هستند که جهان در آنها تفسیر می‌شود و در فرایندی تفکری- ادراکی بر تخیّل، سازندگی و بیان تأثیر می‌گذارد. تجربه و دانش زیبایی‌شناسی، روش‌ها و دیدگاه‌های جدید، ذهن را به چالش می‌کشانند. «نادیا» اثر آندره برتون و «سه قطره خون» اثر صادق هدایت به عنوان واقعیتی صوری و معنایی، مصداق بارز عناصر زیبایی عینی و ذهنی هستند که نشان دهندۀ پنهان بودن واقعیت عمیقِ حالت روانی انسان، در ضمیر ناخودآگاه اوست و دارای واقعیتی هستی‌شناسی است که آگاهی ما تنها به بخش کوچکی از آن دست یافته است. هدف از تحلیل عناصر زیبایی‌شناسانه این آثار که به بازنمایی نیازهای ساحت‌های مختلف حیات انسان از راه شهود و تأمل و توجه به جهان فراعینی و ایجاد نوعی ارتباط تعاملی بین احساس، اندیشه، خرد و خیال انسانی می‌پردازند، شناخت و دریافت نحوۀ نگارش آثار مذبور و چرایی ارزشمندی آنهاست. در این پژوهش به روش توصیفی و تحلیلی و با رویکرد ادبیات تطبیقی و تکیه بر مکتب نقد بنیاد آمریکایی در تحلیل کیفی و واکاوی جنبه‌های زیبایی‌شناسیِ سوررئالیستی آثار، به این نتیجه رسیده‌ایم که زیبایی زبان و تخیل در بخش روساخت، و زیبایی محتوا در بخش ژرف ساخت با استفاده از شگردهای سوررئالیسم، ارکان سازنده زیبایی این آثار است که منتهی به خلق فضاهایی می‌شود که عصیانی برای آزادی ذهن از محدودیت‌هاست.
کاظم دزفولیان؛ مریم اکبری؛ مریم جلالی
چکیده
روایت‌شناسی به دنبال طبقه‌بندی همة روایات در یک نوع واحد است. گریماس یکی از این نظریه‌پردازان است که با کاستن از تعداد کنشگرهای الگوی پراپ سعی داشت الگویی فراگیر برای تمام روایات ارائه دهد. در این پژوهش، داستان «رستم و شغاد» بر اساس الگوی کنشی گریماس، تحلیل سیر وضعیت روایت با توجه به تقابل‌های دوگانه و نیز الگوی نحوی و زنجیره‌های ...
بیشتر
روایت‌شناسی به دنبال طبقه‌بندی همة روایات در یک نوع واحد است. گریماس یکی از این نظریه‌پردازان است که با کاستن از تعداد کنشگرهای الگوی پراپ سعی داشت الگویی فراگیر برای تمام روایات ارائه دهد. در این پژوهش، داستان «رستم و شغاد» بر اساس الگوی کنشی گریماس، تحلیل سیر وضعیت روایت با توجه به تقابل‌های دوگانه و نیز الگوی نحوی و زنجیره‌های روایی (میثاقی، اجرایی و انفصالی) بررسی شدهاست. در این داستان، الگوی گریماس دوگانه عمل کردهاست و یک کنشگر در موقعیتهای مختلف، نقش مخالف و یاریگر را به عهده دارد. کنشگر فاعل برای کمرنگ کردن و از بین بردن نقش کنشگر بازدارنده به مکر و حیله روی میآورد. نقض و عقد یک پیمان به وسیلة شغاد، عامل اصلی روایت است که در زنجیرة میثاقی شکل میگیرد. همین مسئله، زنجیرة اجرایی و کنشهای آن را شکل میدهد تا در نهایت، در زنجیرة انفصالی به وضعیتی مثبت یا منفی ختم شود.
کاظم دزفولیان
چکیده
یکی از بارزترین ویژگیهای داستان مدرنیستی معاصر استفاده از صناعات روایی فراوان در آن است. نویسندگان مدرنیست روزگار معاصر برای عرضه‌ی هستیشناسیِ نوین خود همواره از تکنیکهای روایی پیچیده بهره گرفتهاند و از روایتهای کلاسیک و خطّیِ سدههای پیشین دوری جستهاند. هوشنگ گلشیری یکی از داستاننویسان روزگار ماست که با بهرهگیری ...
بیشتر
یکی از بارزترین ویژگیهای داستان مدرنیستی معاصر استفاده از صناعات روایی فراوان در آن است. نویسندگان مدرنیست روزگار معاصر برای عرضه‌ی هستیشناسیِ نوین خود همواره از تکنیکهای روایی پیچیده بهره گرفتهاند و از روایتهای کلاسیک و خطّیِ سدههای پیشین دوری جستهاند. هوشنگ گلشیری یکی از داستاننویسان روزگار ماست که با بهرهگیری از صناعات روایی فراوان آثاری پیچیده، چندلایه و دیریاب خلق کرده است. روایت پیچیده‌ی داستانهای گلشیری از مهمترین مشخّصههای سبک داستاننویسی اوست. در این پژوهش براساس نظریه‌ی ژنت، روایتشناس ساختارگرا، داستان کوتاهِ معصوم دوم روایت‌شناسی و تحلیل شده است. پس از گزارش نظریه‌ی ژنت، سه سطح رواییِ داستان، متنِ روایی و روایتگریِ این داستان کوتاه و مؤلّفههای رابط این سطوح «زمان دستوری: نظم و ترتیب، تداوم، بسامد»، «وجه یا حال و هوا: فاصله و کانونیشدگی» و «صدا یا لحن» تحلیل و بررسی می‌شود تا فنون و صناعاتِ کاربستی هوشنگ گلشیری در خلق این اثر نشان داده شود و نیز معلوم گردد که گلشیری بهگونهای مدرنیستی از این مؤلّفههای روایی استفاده کرده است. هدف این پژوهش آن است نشان دهد مطالعه‌ی ساختارِ روایی آثار گلشیری به درک پیچیدگیهای آنها کمک میکند و منجر به شناخت بیشتر جنبه‌های معنایی می‌شود.
