نفوذ آثار خارجی در سروده‌های اخوان ثالث

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

هیأت علمی/ دانشگاه بیرجند

چکیده

در سدة چهاردهم خورشیدی، ادبیات معاصر ایران تحولات شگرفی یافت و همسو با جریان‌های سیاسی، اجتماعی و فرهنگی معاصر دستخوش تغییرات بسیار شد. بررسی نقش ترجمة آثار ادبی غرب، همچون رمان‌ها و نمایشنامه‌ها و اشعار، به منزلة یکی از جریان‌های فرهنگی عصر جدید، می‌تواند دگرگونی‌های ادبیات معاصر ایران را به‌درستی نشان دهد. در این میان، حتی شاعران معاصر ایران که رنگ ملی در سروده‌های آنان بارزتر است، گاه از آثار و اشعار غربی یا ترجمة آن سود جسته‌اند. مهدی اخوان ثالث از جملة این شاعران است که گرچه در آغاز به ترجمة منظوم برخی اشعار غربی پرداخت، اما به‌تدریج از ترجمة صرف فاصله گرفت و در رویارویی با آثار خارجی، به خلاقیت‌های ادبی قابل ستایشی دست یافت. شعرهای «سه قطره یا داستان دوستی‌ها»، «گل سرخ و گلچین»، «سگ‌ها و گرگ‌ها»، «گرگ و بره»، «آنگاه پس از تندر» و «مایا» نمونه‌های آشکار تأثیرپذیری اخوان از ترجمة آثار و اشعار غربی است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Influence of Foreign Works on Akhavan’s Poetry

نویسنده [English]

  • Akbar Shayanseresht
چکیده [English]

Contemporary Persian literature of the 20th century has dramatically changed in line with the mainstream societal and cultural events. The investigation of the effect of translated western works such as novels, dramas and poetry as a modern cultural movement could reflect the way contemporary literature of Iran has correspondingly changed. In the meantime, even those groups of poets who have a national orientation in their works have gained advantage of western literary works in original language or through translation. Mahdi Akhavan Saleth, one of the famous modern poets, translated some of the western works. He later digress from mere translation of western works and tried to touch his creativity in the course of his literary activity. “Se Ghatre”, “Gole Sorkh o Golchin”, “Sag-ha o Gorg-ha”, “Gorg o Bareh”, “Angah pas az Tondar”  and “Maya”, are some of Akhavan’s poems which are created under the effect of translation of foreign works. This paper aims at investigating how these poems have been influenced by western works.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Akhavan Saleth
  • New Literature
  • modernity
  • translation
  • Persian poetry
آرین‌پور، یحیی. (1357). از صبا تا نیما. 2 ج. تهران: شرکت سهامی کتاب‌های جیبی.
اخوان‌ثالث، مهدی. (1376). تو را ای کهن بوم و بر دوست دارم. تهران: انتشارات مروارید.
ـــــــــــــــــــــــــ . (1381). سه کتاب. تهران: انتشارات زمستان.
ـــــــــــــــــــــــــ . (1382). الف. از این اوستا. تهران: انتشارات زمستان و مروارید.
ـــــــــــــــــــــــــ . (1382). ب. صدای حیرت بیدار (گفت‌و‌گوها). تهران: انتشارات زمستان و مروارید.
ـــــــــــــــــــــــــ . (1383). زمستان. تهران: انتشارات زمستان و مروارید.
براهنی، رضا. (1380). طلا در مس. تهران: انتشارات زریاب.
تفضلی، محمود و آنگلا بارانی. (1357).زندگی و اشعار شاندور پتوفی. تهران: شرکت سهامی کتاب‌های جیبی.
حسینی، مریم. (1387). «تأثیر شعر غربی بر شعر نو ایران». سفر در آینه: مجموعه مقالات نقد و بررسی ادبیات معاصر. به اهتمام عباسعلی وفایی. تهران: سخن. صص 180ـ202.
حمیدیان، سعید. (1381). داستان دگردیسی: روند دگرگونی‌های شعر نیمایوشیج. تهران: انتشارات نیلوفر.
درودیان، ولی‌الله. (1369). در جستجوی سرچشمه‌های الهام شاعران. تهران: نشر چشمه.
ــــــــــــــــــ . (1385). سرچشمه‌های مضامین شعر امروز ایران. تهران: نشر نی.
دستغیب، عبدالعلی. (1373).  نگاهی به مهدی اخوان ثالث. تهران: انتشارات مروارید.
دهخدا، علی‌اکبر. (1383). امثال و حکم. 4 ج. تهران: امیر کبیر.
دهقانی، محمد. (1371). «ادگار آلن‌پو و شعر کلاغ». چیستا. ش 96 و 97. صص 701ـ710.
رز، اچ. جی. (1378). تاریخ ادبیات یونان. ترجمة ابراهیم یونسی. تهران: امیر کبیر.
زرین‌کوب، عبدالحسین. (1381). شعر بی‌دروغ، شعر بی‌نقاب. تهران: انتشارات علمی.
سِرف، ژولت. (1394). سینما و فلسفه. ترجمة عظیم جابری. تهران: انتشارات افراز.
شامیان ساروکلائی[شایان‌سرشت]، اکبر. (1388). «حکایت‌های لافونتن در شعر معاصر ایران». فصلنامة تاریخ ادبیات. ش 3/63. صص 193ـ208.
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ . (1392). آینة معنی. تهران: علمی و فرهنگی.
شفا، شجاع‌الدین. (1344). منتخبی از زیباترین شاهکارهای شعر جهان. تهران: ابن‌سینا.
شفیعی‌کدکنی، محمدرضا. (1380). ادوار شعر فارسی از مشروطیت تا سقوط سلطنت. تهران: سخن.
ـــــــــــــــــــــــــــــ . (1390).با چراغ و آینه: در جستجوی ریشه‌های تحول شعر معاصر ایران. تهران: سخن.
شمیسا، سیروس. (1383). راهنمای ادبیات معاصر. تهران: نشر میترا.
کریمی حکاک، احمد. (1383). «اقتراح خلاق: نگاهی دیگر به شعر رنج و گنج ملک الشعرای بهار». ترجمة مسعود جعفری. فصلنامة هنر. ش 60. صص 8ـ16.
ــــــــــــــــــــــــــ . (1384). طلیعة تجدد در شعر فارسی. ترجمة مسعود جعفری. تهران: انتشارات مروارید.
گوته، یوهان ولفگانگ فون. (1381).دیوان شرقی: قطعات برگزیده.‌با مقدمه و شرح و حواشی و تطبیق متن با اشعار شعرای ایرانی و سایر منابع شرقی به اهتمام شجاع‌الدین شفا. چ 2. تهران: نشر نخستین.
لافونتن، ژان دو. (1380). افسانه‌های لافونتن. ترجمة عبدالله توکل. تهران: نشر مرکز.
موحد، ضیاء. (1384). «دغدغه‌های فلسفی در مُهر هفتم». کتاب ماه ادبیات و فلسفه. ش 92. صص 162ـ169.
یوسفی، غلامحسین. (1383). چشمة روشن. تهران: انتشارات علمی.
Fisher, Benjamin. F. (2008). The Cambridge Introduction to Edgar Allan Poe. Cambridge University Press, New York.
Hayes. Kevin J. (2004). The Cambridge Companion to Edgar Allan Poe. Second Edition, Cambridge University Press.
https://en.wikipedia.org/wiki/The_Raven