ساختار روایت زنانه در رُمان «پرندة من» نوشتة فریبا وفی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استاد دانشگاه تهران

چکیده

نویسندگان زن در حوزة ادبیّات داستانی در برابر تقسیم‌بندی جامعه به مردانه و زنانه مقاومت می‌کنند، به مشکل هویّت و جایگاه زن ایرانی در یک مرحلة تغییر و تحوّل اجتماعی می‌پردازند و تلاش زنان برای خودیابی را با انتقاد از جامعة مردسالار درمی‌آمیزند، امّا نوع و چگونگی این ایستادگی نیازمند تبیین است. هر نویسنده‌ای برای بیان اندیشه‌ها و مفاهیم خود علاوه بر انتخاب موضوع از روش، طرح، نشانه و شیوه‌های روایتگری خاص استفاده می‌کند. فریبا وفی از داستان‌نویسان پُرکار عصر ماست که مهم‌ترین دغدغه‌اش مسایل زنان است. رمان پرندة من اوّلین رمان اوست که با شیوه‌ای خاص، به صورت جدّی به مسایل زنان پرداخته است. در این مقاله، بر اساس روایت‌شناسی ساختاری به تبیین پیوند ژرف‌ساخت و نحوة روایتگری این رمان پرداخته‌ شده است. نویسنده با استفاده از زاویة ‌دید منْ‌راوی، داستان را از زبان یک زن بازنمایی کرده است تا بتواند اعتراض زنان نسبت به مقام و موقعیّت آنان را بیان کند. گاهی اعتراض‌های راوی نسبت به وضعیّت زنان در قالب توصیف وضعیّت موجود و به صورتی آشکار جلوه می‌کند، امّا بسیاری از مفاهیم و ژرف‌ساخت داستان در قالب اطّلاعات تلویحی به مخاطب عرضه شده است. راوی با ترسیم وضع ناگوار زن در جامعه و خانواده، مخاطب را از این وضع آگاه می‌سازد و این آگاهی‌بخشی برای بهبود وضعیّت زنان است. بسامد نقل حالت‌محورها و توصیفات، به نسبت عمل‌محورها بیانگر آن است که زن دایم در خانه و آشپزخانه است و مجالی ندارد جز «نقل»، آن هم از شیشة پنجرة آشپزخانه یا فکر و خیال کردن یا نامه نوشتن دربارة همان مسایلی که دایم با آنها دست به گریبان است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Structure of Feminine Narration in the Novel “My Bird” by Fariba Vafi

نویسنده [English]

  • taimur malmir
چکیده [English]

Female writers in the field of fictions resist to social division into male and female; they deal with the problem of identity and the status of Iranian woman in a social change and combine the criticism of patriarchic society with the women’s effort to find themselves. However, the type of this resistance needs to be explained. Every writer uses a specific narration method, design, sign to express his/her thoughts and concepts. Fariba Vafi is a hard-working story-writer in the contemporary time, whose main concern is the issue of women. My Bird is her first novel, which seriously deals with women’s issues with a specific method. In this paper, the connection between deep structure and the method of narration in this novel is explained. Using the first person narrative, the writer represents the story from the viewpoint of a woman, so that she could express women’s objection to their status. Sometimes, the narrator’s objections about women’s situation are reflected in form of description of the current status quo in an obvious manner. However, many concepts and deep structure of the story are presented as implicit information. By drawing the unpleasant situation of woman in society and family, the narrator informs the reader of this situation, which leads to improvement in the conditions. The frequency of quotations about the situation and the descriptions in comparison with actions indicate that the woman is constantly at home and in the kitchen and has no other time but to quote out of the kitchen window, to think and ponder or to write letter about the issues she always deals with.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Narratology
  • structuralism
  • feminine narration
  • family objection