تحلیل نسبت میان درون‌مایه‌های آثار داستانی سیمین دانشور با پیشینة فرهنگی ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانشیار دانشگاه تربیت مدرس

چکیده

آفرینش متن بدون ارتباط با میراث ادبی و متون قبل از آن صورت نمی‌گیرد. رُمان و داستان کوتاه معاصر فارسی ژانری (نوع ادبی) نسبتاً نوپاست. ارتباط این ژانر نوپدید با میراث فرهنگی پُردیرینة ایران موضوعی درخور تأمّل است. در نقد ادبی به منظور بررسی ارتباط بین متون، رویکردی نو به نام بینامتنیّت مطرح است. این پژوهش بر پایة دیدگاه یکی از مؤثّرترین نظریّه‌پردازان حوزة بینامتنیّت یعنی ژِرار ژنِت، منتقد فرانسوی، شکل گرفته است. مطابق نظریّة او، هرگونه ارتباط متن با غیر خود، فرارَوی متنی یا فرامتنیّت نام دارد که جنبه‌های متعدّدی را شامل می‌شود. از این میان، بیش‌متنیّت و بینامتنیّت دربارة ارتباط بین دو متن است. بینامتنیّت حضور مستقیم متنی در متن دیگر و بیش‌متنیّت هرگونه تأثیر متنی از متن دیگر است. این جستار، ارتباط مجموعه داستان‌های «شهری چون بهشت» و «به کی سلام کنم؟» و رُمان‌های «سووشون»، «جزیرة سرگردانی» و «ساربان سرگردان» را با میراث فرهنگی، به عنوان زیرمتن تحلیل می‌کند و نقش این بهره‌گیری در شیوة داستان‌نویسی دانشور را بازمی‌کاود. این تحقیق با روش توصیفی ـ تحلیلی سعی کرده است بر مبنای چهارچوب نظریّة بینامتنیّت، آثار داستانی اشاره شده را تحلیل کند. اجمالاً این پژوهش حاکی از حضور مستقیم عناصر نظام فرهنگی و میراث‌های ادبی ایران در آثار یاد شدة دانشور است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Analysis of the Relation between Themes of the Works by SiminDaneshvar and Iran’s Cultural Background

نویسنده [English]

  • hoseinali ghobadi
چکیده [English]

A text cannot be created without relation with literary heritage and previous texts. Novel and contemporary short Persian story is a relatively new genre. The relation between this newly-founded genre and the ancient Iranian culture is of great importance. In literary criticism, a modern approach called intertextuality is used to study the relation between texts. The theoretical framework of this study is based on the view of Gerard Genette, one of the most influential theorists in the field of itnertextuality. According to his theory, any relation of the text with something other than the text itself is called paratextuality which includes different aspects. Intertextuality is about the relation between two texts. In this study, This paper analyses the relation between cultural heritage as hypotext and the stories in A City like Heaven and Who Shall I Greet?and the novels Savushun, Wandering Island and Wandering Cameleer. Furthermore, the present study discusses the role of cultural background in the technique of story-telling used by Daneshvar. Using a descriptive-analytic method, this paper attempts to analyze the said story absed on the theory of itnertextuality. The results indicate the

کلیدواژه‌ها [English]

  • Hypertextuality
  • Intertextuality
  • Hypotext
  • Iranian cultural history. Simin daneshvar’s story