دیوان به نسبت پرحجم کمال الدّین مسعود خنجدی، به جز چهار قصیده و ابیاتی با عنوان های: قطعات، دوبیتی، رباعی، مثنوی و یک نمونه مستنزاد که همۀ آنها به اندازۀ یک دهم دیوان نمی شود، بقیه از 982 غزل عرفانی فراهم آمده است. محتوا و بار هنری همۀ این غزلها در قیاس با غزلهای سعدی، مولانا و حافظ که کمال در جای جای اشعار خود از این شاعر نامدار و غزلهایشان یاد کرده است؛ چندان نغز و گرانبار نمی نماید. گرچه کم نیست شمار غزلهایی که در آنها ابیاتی به راستی زبا و دل انگیز، دیده می شود. به هر روی، کمال یکی از غزلسرایان پرآوازۀ اواخر قرن هشتم هجریست. در سروده های کمال به نمونه های فراوانی از تعبیرهای مردمی و فرهنگ عامّه قرن هشتم برمی خوریم که وی با استادی شایسته ای آنها را در لابه لای ابیات سروده های خود، آورده است. این شیوه از دیدگاه زیبا شناختی، ارزش و اعتبار ویژه ای به شعر او بخشیده است. کاربردهای هنری و زیبا شناختی دیگر نیز در شکل های گونه گون فنون بلاغت، به ویژه در غزلهای او، بسیار است. بررسی و پی گیری این موضوع از سوی نگارنده در شعر کمال، بدین گونه است: الف- تلمیح: 1- تلمیح به آیات قرآن کریم 2- تلمیح به قصص قرآنی و داستانهای پیامبران 3- تلمیح به احتدیث 4- تلمیح به مثلها، اصطلاحات و گفته های معروف بزرگان 5- تلمیح به شاعران و شعر آنان و اصطلاحات ادبی ب- ایهام: 1- ایهام مطلق 2- ایهام تناسب
)