الفتی بن حسینی ساوجی و روایح گلشن قطبشهی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانشیار زبان و ادبیات فارسی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، تهران، ایران

چکیده

الفتی بن حسینی ساوجی شاعر شیعی سدة یازدهم هجری در دربار عبدالله قطبشاه است که افزون بر اشعاری که در مدح وی سروده، دو رسالة «ریاض الصنایع قطبشاهی» و «روایح گلشن قطبشهی» را نیز برای وی یادگار گذاشته است.

روایح گلشن قطبشهی را اغلب تذکره نویسان از الفتی یزدی دانسته‌اند درحالی که بنابر شواهد تاریخی و سبکی از آثار مسلم الفتی ساوجی است و انتساب آن به الفتی یزدی نادرست است. روایح گلشن، رساله‌ای کوتاه و مشتمل بر دیباجه و هفت رایحه و خاتمه است که با نثر آمیخته به نظم به سبک متون مصنوع و فنی در وصف عبدالله قطبشاه و معرفی خیل و خدم و لشکریان و کاخهای شاهی و جشنها و اعیاد معروف و زیبایی‌های حیدرآباد به سال 1051 نگارش یافته است. الفتی منتهای همت خود را بر توازن آوایی متن و موزونی جملات گماشته است. لذا بهره گیری از انواع سجع و جناس و دیگرآرایه‎های لفظی چون تتابع اضافات و تکرار در کل اثر چشمگیر است. وی از آرایه‌هایی چون مراعات نظیر و تضاد نیز برای ایجاد تناسب و توازن معنایی جملات استفاده کرده است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

OlFati Ibn-e- Hosseini Savaji and the Ravayeh-e- Golshan-e- Qutbshahi

نویسنده [English]

  • Alireza Shabanloo
Associate Professor of Persian Language and Literature, Institute of Humanities and Cultural Studies, Tehran, Iran
چکیده [English]

Olfati Ibn-e- Hosseini Savaji is a Shiite poet of the 11th century AH in the court of Abdullah Qutbshah, who wrote poems in his praise and wrote two books for him, "Riyadh al-Sana'i Qutbshahi" and "Fragrances of Golshan Qutbshahi". Most biographers have considered the Ravayeh-e- Golshan-e- Qutbshahi to be from Olfati Yazdi, while according to historical evidence and style, it is from the works of Olfati Savaji and its attribution to Olfati Yazdi is incorrect. Ravayeh-e- Golshan is a short book containing an introduction and seven sections and a conclusion, which was written in 1051 with the prose mixed with poetry in the style of artificial and technical texts describing Abdullah Qutbshah and introducing the royal palaces and famous celebrations and beauties of Hyderabad. Olfati has focused his efforts on the phonetic balance of the text and the rhythm of the sentences. Therefore, using embellishments such as riming process and pun in the whole effect is impressive.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Olfati Savaji
  • Abdullah Qutbshah
  • Ravayeh-e- of Golshan Qutbshahi
  • Artificial and Technical Prose