بررسی دقیق و تحلیل شرایط فکری و اجتماعی قرون اولیه مسیحی، چیزی نیست که بتوان آن را با یک نگاه گذرا و بدون مطالعه و تحقیق همه جانبه بهدست آورد. بهراستی تقابل و رویارویی سنت فکری یونانیان با سنت مسیحی و تلقی آن دو از یکدیگر، یکی از مقاطع بسیار جذاب و مهم تاریخی است که یقیناً اثرات خود را در عرصه فکری – فرهنگی آن زمان و نیز ادوار بعدی آشکار نموده است.