جستجو، عنصر ثابتِ بُن‌مایة اصلی داستان دقوقی در مثنوی مولوی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار دانشگاه شاهد

چکیده

داستان‌پردازی و آوردن حکایات، تمثیلات و به طور کلّی طرح «قصّه در قصّه» از ویژگی-های ساختار روایی مثنوی است. از میان داستان‌های مثنوی، داستان نمادین دقوقی، چیره‌دستی مولانا را در داستان‌پردازی نمایان می‌سازد. این داستان، قصّه‌ای است حادثه‌پردازانه که در آن شخصیّت اصلی با وقایع شگفت‌آوری که سال‌ها در آرزوی تحقّق آنها بوده، به تصویر کشیده شده است. هدف مقالة حاضر بررسی داستان دقوقی برحسب مؤلّفه‌های روایت‌شناختی با تکیه بر عنصر بُن‌مایه ثابت است، مسألة اصلی آن تبیین بُن‌مایه‌های ثابت این داستان برحسب مؤلّفه‌های روایت‌شناختی است که به روش تحلیل محتوا انجام گرفته است. پراپ عنصر ثابت و عنصر متغیّر را واحدهای کمینة گزاره‌روایی معرّفی می‌کند. بُن‌مایه‌هایی که موقعیّت را تغییر می‌دهند، «بُن‌مایه‌های پویا» و بُن‌مایه‌هایی که تغییری در آن پدید نمی-آورند، «بُن‌مایه‌های ایستا» خوانده می‌شوند. نتیجة این بررسی نشان می‌دهد که «جستجو» و «دعا» عنصر ثابت بُن‌مایة اصلی و موتیف‌های تکرار شوندةاین داستان هستند که تصاویر خیالی و داستان‌پردازی در لایه‌هایی از آن و جنبه‌های فیزیکی در سطوح دیگر این روایت آشکار می‌شود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Constent Element of the Main Motif of the Story of Daqooqi in Masnavi

نویسنده [English]

  • shahla khalilolahi
چکیده [English]

Development of story, using anecdotes and allegories, and in general “story within the story” are among the narrative features of Masnavi. From among the stories in Masnavi, the symbolic story of Daqooqi reveals Rumi’s great skill in developing story. In this story full of events, the main character is pictured by wonderful events he has been craving to happen for years. The present paper aims at studying the story of Daqooqi based on narrotological components and the constant motif and is conducted with content analysis method. Propp considers the constant and variable elements to be the minimum units of narration. The motifs changing the situation are called dynamic motifs and the ones undergoing no change at all are called static motifs. The results show hat searching and praying are the two main constant and recurrent elements of this story, in different layers of which images of fantasy and story-telling and physical aspects are revealed.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Rumi
  • Masnavi
  • the Story of Daqooqi
  • main constant motif element
  • action pattern
  • searching