نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

• کاووس حسن لی

استاد دانشگاه شیراز

چکیده

محمود دولت‌آبادی، یکی از داستان‌نویسان تأثیرگذار ایران، به‌ویژه در زمینة ادبیات اقلیمی است. رمان «جای خالی سلوچ» نخستین رمان این نویسنده است. این رمان از زوایای گوناگون ازجمله ویژگی‌های زبانی و ادبی، مطالعات جامعه‌شناختی، انسان‌شناختی و نیز روایت‌شناختی شایستة بررسی است. در این مقاله به بررسی سرعت روایت در این رمان (با تکیه بر نظریة روایت‌شناسی ژرار ژنت) و عوامل مؤثر بر آن پرداخته شده است. سرعت و ضرباهنگ روایت، یکی از مؤلفه‌های بسیار مهم در روایت و از مهم‌ترین عناصر در شکل طرح است. بررسی سرعت روایت برای آن است که نشان داده شود در یک اثر ادبی، کنش‌ها و رویدادها در طول چه مدت زمانی رخ داده‌اند و در سنجش با این برهة زمانی، چه حجمی از کتاب به آن‌ها اختصاص یافته است. در بیشتر بخش‌های رمان «جای خالی سلوچ» شتاب، منفی، و سرعت روایت کند است؛ اما سرعت روایت در مجموع رمان (روایت اصلی) متوسط است؛ زیرا مؤلفه‌های کاهش‌دهنده و افزایش‌دهندة سرعت روایت، در این رمان به شکل متوازن به‌کار رفته‌اند و همین ویژگی موجب تعدیل سرعت در مجموع رمان شده است. البته نویسنده برای جبران سکون یا کندی سرعت روایت در بخش‌های گوناگون رمان، از شگردهایی برای افزایش تحرّک بهره برده است؛ از همین‌رو، این رمان با وجود سرعت کند روایت، پر از جنبش و هیجان، پویایی و تحرّک، دلهره و التهاب، و کشمکش‌های درونی و بیرونی است؛ به بیان دیگر، این رمان ریتمی کند، اما تمپویی تند دارد. از این روست که در این مقاله، افزون بر سرعت روایت و عوامل مؤثر بر آن، شگردهای نویسنده برای افزایش تحرّک و پویایی روایت نیز، به صورت تحلیلی بررسی شده است.

کلیدواژه‌ها

• زمان
• سرعت روایت
• ضرباهنگ
• تحرّک داستان
• دولت‌آبادی
• جای خالی سلوچ

عنوان مقاله [English]

Analytic Investigation of the Rhythm and speed of Narration in the Novel of "The Empty Place of Salouch"

نویسنده [English]

• kavus hasanli

چکیده [English]

Mahmood Dowlatabadi is one of the impressive Iranian novelists, especially in the area of climatic literature. "The empty place of Salouch" is his first novel. This novel deserves an extensive investigation in different aspects such as linguistic and literary features, sociological and anthropological studies, and narratology. In the present study, the speed of narration in the novel of "The empty place of Salouch" (through using Jerar Janet’s narratological theory) and the factors which have had a great influence on that have been investigated. The narrative speed and rhythm are one of the most significant components in narration, also one of the most important elements in the form of the plot. The concept of narrative speed reveals how long it has taken for the actions and events to take place in a literary work and regarding this time juncture how much of the book is devoted to them. In most parts of "The empty place of Salouch", the speed is negative, and the narrative speed is slow; but the narrative speed in the whole novel (the main narration) is average since the narrative speed’s increasing and reducing components in this novel are used in a balanced manner, and this feature has caused the adjustment of speed in the whole novel. In fact, the novelist has used certain strategies to increase the motion and to compensate for the lack of motion and the low speed of narration in some parts of the novel. Therefore, this novel, in spite of its low narrative speed, is full of motion, excitement, dynamism and movement, fright and apprehension, and internal and external conflicts. In other words, this novel has a low rhythm and fast dynamism. Hence, this study is an attempt to examine the strategies that the novelist has deployed to increase the motion and dynamism of the narration besides the narrative speed and the factors influencing on that.

کلیدواژه‌ها [English]

• Time
• narrative speed
• rhythm
• dynamism
• Dowlatabadi
• the empty place of Salouch
• Jerar Janet