منشأ وحی در اندیشه مولوی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استاد دانشگاه علامه طباطبائی

چکیده

این مقاله در صدد پاسخ به این پرسش است که منشأ وحی از منظر مولوی چیست؟ آیا وحی نازل بر پیامبران از جانب خداست یا نفس پیامبر؟ با توجه به آموزة وحدت وجود در مثنوی آیا می‌توان ادعا کرد که منشأ وحی نفس کامل پیامبر است؟ برای پاسخ به این پرسش ابتدا دیدگاه مولوی در باب جهان هستی است و رابطه آن با خدا و انسان‌شناسی وی مورد پژوهش قرار گرفته است. با توجه به ابیات گوناگون مثنوی انسان استعدادهای درونی بسیار دارد که با شکوفایی آنها زمینه برای افاضات الهامات الهی فراهم می‌شود. انسان با نیل به کمال، از عنایات الهی برخوردار می‌شود. به‌زعم مولوی وحی یک شعور پنهان است که پیامبر آن را با گوش جان می‌شنود. نزول وحی از آسمان الوهیت است، نه از درون پیامبر. هر چند شرط شنیدن آواز حق طهارت درون است اما درون فقط زمینه ساز دریافت کلام حق است، نه تولیدکنندة آن. در مقام فنا نیز خم وجود پیامبر به دریای حق متصل می‌شود تا نطق او گویا شود. از نظر مولوی وحی کلام خداست و هر که خلاف آن را ادعا کند، کافر است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The nature of revelation from Mawlana 's view point

نویسنده [English]

  • abdolah nasri
چکیده [English]

This research is intended to describe the origin of revelation. The question which is to be answered is whether the revelation descended to the Prophet by God or it was originated in the Prophet's innate self. Regarding the doctrine of pantheism in Masnavi, is it possible to assert that the revelation has merely originated in his own nature. To answer this question, it would be better to review the viewpoint of Mawlana on Universe and its relation with God and also his anthropology. There are many verses in Masnavi which refer to the marvelous internal capabilities of human being. By actualization of these capabilities, the ground for inspirations is provided. Mawlana believes that the revelation is a hidden consciousness that the prophets could grasp it by their intuitions. Hence, the descent of revelation is from the heaven and not from the innate self of the prophet. Although hearing the voice of God lies in the Purification of human essence, but initial nature of men is merely the means of receiving the voice of God. In fana (unifing with God) the whole essence of the Prophet is connected with God, to make the Prophet's faculty speak out. For Mawlana revelation is the word of God and whoever denies it is an infidel.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Revelation
  • innate self
  • pantheism
  • Anthropology
  • inspirations
  • intuitions
  • infidel