نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسنده
دانشگاه جیرفت
چکیده
معمولاً از قالب مثنوی به‌دلیل آزادی در کاربرد قافیه و ردیف و محدود نبودن تعداد ابیات، در سرودن اشعار بلند روایی و مباحث مبسوط استفاده می‌شود و علمای بلاغت نیز همواره اشاره به بلندی اشعار قالب مثنوی داشته‌اند. با وجود این، در ادبیات فارسی مثنوی‌های بسیار کوتاهی وجود دارد که عدد ابیات آن به ده نیز نمی‌رسد. هدف این مقاله بررسی سیر و محتوای این نوع اشعار، جنبه‌های بلاغی و دلایل گرایش شاعر به سرودن آنهاست. سرودن این اشعار از قرن ششم آغاز شده و تا قرن هشتم نزدیک به صد مثنوی کوتاه در موضوعاتی مانند مدح، تعلیم، نامه‌های کوتاه و تقاضایی، ثبت تجربیات سراینده و اشعار مناسبتی سروده شده است. نیازهای آموزشی و تعلیمی، تمایل شاعران به پرداخت معانی رایج در قوالب غیرکلیشه‌ای، کم‌رنگ‌شدن اهمیت زبان پرطمطراق، تمایلات مخاطبان، افزودن صمیمیت لحن و رواج و محبوبیت قالب مثنوی در گرایش شاعران به سرودن مثنوی‌های کوتاه نقش مؤثری داشته است.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
Short Masnavi in Persian Literature (until the eighth century)
نویسنده [English]
- mahdi dehrami
Department of Persian Language and Literature, Jiroft, Iran
چکیده [English]
Masnavi format is usually used in composing long narrative poems and extensive topics due to the freedom in rhyme and line and the unlimited number of verses, and traditional rhetorical scholars have always referred to the length of Masnavi format poems. Nevertheless, there are very short Masnavi in Persian literature, the number of verses does not even reach ten verses. The purpose of this article is to study the course and content of this type of poems, rhetorical aspects and the reasons for the poet's tendency to compose them. The writing of these poems began in the sixth century and until the eighth century, nearly a hundred short Masnavi have been written on topics such as praise, short and request letters, recording the poet's experiences and appropriate poems. Educational needs, the desire of poets to the common meanings in non-stereotyped forms, diminishing the importance of eloquent language in poems, needs and desires of audiences, increasing the intimacy of tone and popularity and of Masnavi format have played the effective role in poets' tendency to compose short Masnavi
کلیدواژه‌ها [English]
- Masnavi
- lyrical literature
- short Masnavi
)