تکوین شخصیت قهرمان در چهار روایت از تذکرةالاولیاء

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار دانشگاه علامه طباطبائی

چکیده

مقالۀ حاضر از منظر شخصیت‌پردازی و تکوین شخصیت قهرمان، به بررسی تذکرۀالاولیای عطار نیشابوری می‌پردازد و به‌عنوان نمونه، چهار روایت از این متن (ابراهیم ادهم، حسن بصری، بایزید بسطامی و حلاج) را برای بررسی برگزیده‌ است. در این بررسی که براساس نظریۀ نورتروپ فرای انجام شده است، ذکر می‌شود که الگوی قهرمان در تذکرۀالاولیاء به الگوی قهرمان در گونۀ ادبی رمانس نزدیک است و همان‌گونه که در رمانس، قهرمان صورت دگرگونی‌یافتۀ حکایت‌های اساطیری است، قهرمانان تذکره (عارفان) نیز صورتی از قهرمانان متون مرجع هستند که در صدر این متون مرجع، قصّه‌های قرآنی قرار دارند. بنابراین، قهرمان همان خط سیر روایی را طی می‌کند که پیش‌تر در شیوۀ روایی قرآن وجود داشته است. این تأثیرپذیری سبب شده است که حکایت‌های موجود در تذکرةالاولیاء، فارغ از سندیّت تاریخی آنها، از میزان باورپذیری بیشتری برخوردار باشند و حجّیت روایی متن نیز برخاسته از آن باشد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Genesis of the Hero Character in Four Narratives of Attar's Hagiography

نویسنده [English]

  • mohamadreza hajaghababaei
چکیده [English]

This study examines Attar’s hagiography from the perspective of characterization and genesis of hero character. Further, it selects four narratives as samples of this text (Ibrahim Adham, Hassan Basari, Bayazid Bastami, and Hallaj) from one of the best Persian hagiography. This study which is based on Northrop Frye's theories represents that the hero character in Attar's hagiography is too close to the literary genres of Romans; hero in this genre is the transfigurated form of the mythological stories. The heroes of hagiography (mystics) reveal a form of heroes of the reference texts; at the top of the reference texts are the Qur'anic stories. Therefore, this study argues that lots of narratives in Attar's book have been borrowed from the Holy Quran's pattern of narratives. Accordingly, this influence has caused these narratives, regardless of their historical authenticity, to be more believable for their audiences and the authority of this text is originated from this credibility.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Hagiography
  • hero
  • narratives patterns
  • Quranic stories
  • reference text
  • recurring Character