نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• زهرا امینی شلمزاری
• محمدرضا نصراصفهانی
• سیده مریم روضاتیان

دانشگاه اصفهان

چکیده

تحلیل گفتمان انتقادی یکی از نظریه‌های کارآمد برای تحلیل لایه‌های پنهان زبان و گفتمان است. براساس این نظریه، یکی از مؤلفه‌های اصلی برای بیان اهداف و اغراض گفتمانی، قدرت است. نورمن فرکلاف، نظریه‌پرداز مشهور حوزۀ تحلیل گفتمان انتقادی برآن است که قدرت در روابط اجتماعی و به تبع آن گفتمان بسیار تأثیرگذار است. در این پژوهش کوشش شده است با کاربست الگوی سه بعدی فرکلاف، مؤلفۀ قدرت در منظومۀ خسرو و شیرین نظامی تحلیل و نمودهای زبانی آن از این منظر تبیین شود. فرضیۀ اصلی پژوهش این است که نظامی در خسرو و شیرین، گفتمانی در خور قدرت و جایگاه اجتماعی هریک از شخصیت‌های منظومه ساخته و پرداخته است. با تحلیل منظومۀ خسرو و شیرین در سه سطح الگوی فرکلاف، روشن شد که کاربرد متفاوت الفاظ، استفاده از وجه‌های مختلف زبانی و دستوری، تفاوت شیوه‌های اقناعی، دیدگاه متفاوت شخصیت‌های داستان نسبت به یکدیگر و صراحت و پوشیدگی در گفتار مستقیما به تفاوت نقش قدرت نابرابر در منظومۀ خسرو و شیرین نظامی بستگی دارد.

کلیدواژه‌ها

• تحلیل گفتمان انتقادی
• فرکلاف
• خسرو و شیرین
• قدرت

عنوان مقاله [English]

Analysis of the critical discourse of power in Nezami's khosrow and shirin

نویسندگان [English]

• zahra amini shalamzarri
• Mohammadreza Nasr esfahani
• seyede maryam rozatian

University of Isfahan

چکیده [English]

Critical discourse analysis is one of the effective theories for analyzing the hidden layers of language and discourse. One of the main components for expressing the discourse goals is power. Norman Fairclough is one of learned person who believes that power has an effect on social relations and discourse. In this research, an attempt has been made to explain the power in Khosrow and Shirin systems using a three-dimensional model of Fairclough. The main hypothesis of this research is that Nezami in Khosrow and Shirin has created a discourse appropriate to the power and social status of each character. Analyzing the poems of Khosrow and Shirin, it became clear that the different uses of words, the use of linguistic and grammatical aspects, the differences in persuasive methods, the different views of the characters in the story, and the ambiguity in speech depend on the difference in unequal power in the poems of Khosrow and Shirin.

کلیدواژه‌ها [English]

• Critical Discourse Analysis
• Fairclough
• Khosrow and Shirin
• Power