2024-03-29T11:35:54Z
https://ltr.atu.ac.ir/?_action=export&rf=summon&issue=1247
متن پژوهی ادبی
2251-7138
2251-7138
1378
2
7.8
ستایشگر خاندان
میر جلال الدین
کزازی
شهر باستانی و تاریخی کرمانشاه سخنوران و نویسندگانی چیره دست و هنرآفرین را د دامن پر مهر خویش پرورده است؛ نامدارانی چون: محمدباقر میرزا خسروی، حسینقلی خان سلطانی، میرزا احمد الهامی، میرزا محمد جواد جلیلی نام بردار بشاب، میرزا قهرمان تبرایی، سید عبدالکریم غیرت، اسدالله جاودانی نامی به محرم. از آن میان، میرزا قهرمان تبرایی به ویژه در سروده های دینی نامی برآورده است. میرزا قهرمان، از دوستاران و ستایندگان پاک خاندان بوده است و از آن روی که بیزاری خویش را از آنان که خاندان را دشمن می دارند آشکارا نشان داده باشند، نامی هنری تبرایی را برگزیده بوده است. هر چند میرزا قهرمان، دانشی چندان نیاندوخته بوده است، از سخنسرایان و ادبدانان خوشگوی و ترزبان شمرده می آید. او را چامه ها و در پیوسته هایی است که بیشتر در ستایش بزرگان دین سروده شده است. از این روی، به ستایندگی خاندان نام برآورده است. محم باقر میرزا خسروی که خود از سخنوران و نویسندگان تواناست و از پیشتازان داستان نویسی به شیوه نو، در دیباچه گزیده ای از دیوان شاعر که در سال 1317 هجری قمری به چاپ سنگی رسیده است.
ستایشگر خاندان
1999
06
22
1
18
https://ltr.atu.ac.ir/article_6192_9b061e090c7f269ec6557d83e7d6ff46.pdf
متن پژوهی ادبی
2251-7138
2251-7138
1378
2
7.8
تأثیر قرآن و فرهنگ اسلامی در زبان و ادب فارسی تا سدۀ پنجم هجری
سیدمحمد
حسینی
درباره تأثیر فرهنگ اسلامی (قرآن، حدیث و دیگر مظاهر اسلامی) در زبان و ادب پارسی در قرن های یکم و دوم هجری و حتی تا اواخر قرن سوم، گاهی سنجیده و قابل اعتماد که بر پایه سندهای معتبر کتبی بدست آمده باشد، نداریم. این دوره به ویژه دو قرن نخستین آن، به بیان آقای دکتر محمدی، دوره انتقال و به تعبیر آقای دکتر زرین کوب، دو قرون سکوت نامیده شده است. به کمک قرائن موجود در زبان و ادبیات فارسی یعنی در نمونه هایی از زبان و ادب گفتاری این دوره که گاه گاه در لابه لای نوشته های دوره اول تاریخ و ادب پارسی و نیز در پاره ای از نوشته های تاریخی و ادبی به زبان عربی به چشم می خورد، می توان حدس زد که تأثیر فرهنگ اسلامی به ویژه قرآن و حدیت در زبان و ادب فارسی در این دوره چندان نبوده است. چنین پیداست که تأثیر این دو سرچشمه بزرگ فرهنگ اسلامی در زبان و ادب فارسی، در همه استان های پهلوان ایران آن روز، یکسان و یکنواخت نبوده است.
قرآن
فرهنگ اسلامی
سده پنجم
1999
06
22
19
34
https://ltr.atu.ac.ir/article_6193_3c6ff702ed4238138535653c94451c74.pdf
متن پژوهی ادبی
2251-7138
2251-7138
1378
2
7.8
گرایش های ادب فارسی در عصر قاجار
محمود
عبادیان
ادبیات فارسی در دوران حکومت صد و بیست و پنج ساله قاجار یکی از بزرگترین تغییرات تاریخ خود را در برهه زمانی چند دهه ساله از سر گذراند. فعالیت ادبی در این دوران با (بازگشت) به سنت ها و شکلهای ادب کلاسیک فارسی آغاز شد. دیر نپایید که نارسایی های این سبک در انجام رسالتی که برای تحقق آن پیش گرفته شده بود آشکار گردید. این رسالت عبارت از تکلیفی بود که معمولاً زمان های متلاطم و پراستیز دربرابر ادبیات می نهد. قرن سیزدهم هجری قمری در ایران چنین زمانی بود. از آنجا که تضاد میان خصلنت سنتی سبک بازگشت از یک سو و نیاز جامعه عقب مانده ولی در آستانه تحول عصر قاجار از دیگر سو، تلفیق ناپذیر بود، زمینه تکاپو برای تکوین ادبی که بتواند از تنگناهای سنت های محتوایی و شکلی هزار ساله به دور باشد فراهم آمد. پیشرفت این تکاپو موجب شالوده یابی حرکتی گردید که در تاریخ ادبیات معاصر ایران نام «رستاخیز ادبی» به خود گرفته است، این حرکت در واقع مهمترین تحولی بود که ادب فارسی پس از شکل گیری زبان و شعر فارسی در صده های نخستین هجری به خود دید. به برکت این رستاخیز نه تنها نسبت اثر ادبی با آنچه توصیف می کرد،- در مقایسه با دوره های گذشته- کاملاً کیفیتی دیگر یافت رابطه میان تصویر و واقعیت تصویر شده عینی تر، بلکه ضمناً شالوده ای ریخته شد که بر روی آن ادبیات معاصر فارسی شکفته گردید. ادبیات رئالیستی امروز ما ثمره آن چیزی است که با «رستاخیز ادبی» آن روزها باور گردید.
قاجار
ادب فارسی
1999
06
22
35
46
https://ltr.atu.ac.ir/article_6194_d57893bf41ac088fa3f589936e234359.pdf
متن پژوهی ادبی
2251-7138
2251-7138
1378
2
7.8
نگاهی گذرا به اصطلاح «عروض و قافیه»
کوروش
صفوی
در این مختصر سعی بر آن است تا به چگونگی باهمایی دیرینۀ دو فن «عروض» و «قافیه» پرداخته شود و به لحاظ تاریخی مشخص گردد که چرا عروض و قافیه در مطالعات سنتی ادب فارسی همواره در کنار یکدیگر مطرح شده اند و حتی تا به امروز نیز همنشینی آن دو به صورت اصلی پایدار باقی مانده است. برای دست یازیدن به این فهم، ابتدا به تاریخچه پیدایش این دو فن پرداخته خواهد شد و سپس دلایل طرح این دو در کنار یکدیگر در قالب کلی «عروض و قافیه» بدست داده می شود. سپس سعی بر آن خواهد بود تا مشخص گردد، دلیلی منطقی برای طرح این دو فن در کنار یکدیگر مشهود نیز و چارچوب بررسی وزن از یک سو و مطالعه قافیه از سوی دیگر نیازمند بازنگری تازه ای است.
عروض
قافیه
1999
06
22
47
60
https://ltr.atu.ac.ir/article_6195_a9f0566f15c0ec8d66ce5648959f1176.pdf
متن پژوهی ادبی
2251-7138
2251-7138
1378
2
7.8
رند هند
محمدحسن
حائری
در آخرین سال های قرن دوازدهم هجری در ایران، شاعرانی چون شعله، مشتاق، عاشق، هاتف، نشاط و صبا و فروغی شیوه های طرز تازه را بدرود گفتند و به روش شاعری سبک خراسانی و عراقی بازگشتند. فرجام این گرایش، سنخورانی چون عارف و ایرج و پروین و بهار و دهخدا را به محفل نکته سنجی ارمغان داشت. این حرکت ادبی در دیار هند نیز تأثیر نهاد و موجب شد که شاعران ساده نوا و شیرین بیانی چون واقف لاهوری، محمد علی حزین، و قمرالدین منت، میرزا مظهر جان جانان، سرج الدین آرزو، درد دهلوی، میر، قتیل، انشا، مؤمن و شیفته از پیچ و خم کوچه های خیال سبک هندی به در آیند و پیوند خویش را از تعقیدهای لفظی و معنوی بگسلند و به روش امیر خسرو و عراقی و سنایی گرایش یابند.
آشکار است که این بازگشت ادبی نمی توانست که در هند گسیختگی همه جانبه ای از طرز تازه داشته باشد و چه بسا شاعرانی که در آن سامان وداع با سبک هندی را بر خویش گران یافتند و پیمان و پیوند خویش را از آن نبریدند و بر آن راه و روش باقی ماندند.
رند هند
1999
06
22
61
71
https://ltr.atu.ac.ir/article_6196_b3c3d2ee049f182d5d05b4e775c4cd68.pdf
متن پژوهی ادبی
2251-7138
2251-7138
1378
2
7.8
نگاهی به مسئله ی با هم آیی واژگان
آزیتا
افراشی
مختصر حاضر به منظور معرفی مفهوم با هم آیی واژگانی تدوین شده است. بر این اساس ابتدا به پیشینه ی مطالعات انجام شده در این باره پرداخته می شود، خاستگاه مفهومی و برخی مسایل حاشیه ای مرتبط با آن در قالب نمونه هایی معرفی می گردد.
مطالعه ی روابط واژگانی در حوزه ی معنا شناسی، غالباً به لحاظ روابط جانشینی صورت گرفته است. ولی در رویکردی متفاوت، در اواخر قرن بیستم، جمعی از زبان شناسان انگلیسی بر جنبه های همنشینی واژگان تأکید ورزیده اند. بن مایه ی چنین دگرگونی ای در مطالعات واژگانی را می توان در آثار فرث در قالب مفهوم با هم آیی یافت.
مهمترین انگیزه ی وی برای پرداختن به مفهوم با هم آیی، سبک شناسی ادبی است، که غالباً در آن تشخیص برخی با هم آیی ها به مثابه ی نابهنجاری برای توصیف تأثیر ادبی ضروری به نظر می رسد.
واژگان
با هم آیی
1999
06
22
73
81
https://ltr.atu.ac.ir/article_6197_20f0bdbc4062d205292d8ead445d2de8.pdf
متن پژوهی ادبی
2251-7138
2251-7138
1378
2
7.8
بحثی دربارۀ فرضیه نسبیت زبانی در گویش باصری فارس
مهرداد
افراشی
بررسی حوزه های معنایی واژگانی که در یک زبان استفاده می شوند یکی از مباحثی است که نظر زبان شناسان و زبان پژوهان بسیاری را به خود جلب کرده است. تحقیقات در این حوزه از زبان شناسی نشان داده است که تفاوت های ساختاری و واژگانی همراه با تفاوتهای فرهنگی، از عوامل مهم تفاوت زبانها با یکدیگر می باشند. گروهی معتقدند که این تفاوتها، بویژه در حیطه واژگان و حوزه ی معنایی ای که هر واژه، در زبانی خاص در بر می گیرد، ناشی از تأثیر محیط بر زبان فرد می باشد. نظریه نسبت زبانی در زبان شناسی نیز، زبان را عامل شکل دهنده ی افکار انسان می داند. پیروان این دیدگاه معتقدند که انسان در قالب زبان خویش می اندیشد و از آنجا که تقسیمات زبان بر تقسیمات جهان خارج منطق نیست، پس انسان جهان را آن طور ادراک می کند که زبانش ترسیم کرده است. البته در برابر این گروه عده ای از زبان پژوهان عقیده دارند که زبان نمی تواند شکل دهنده ی افکار فرد باشد، بر این اساس" زبان" پدیده ای جهت بیان فکر و عقیده می باشد و در نحوه ی تشکیل فکر و اندیشه نقش چندانی ندارد.
گویش باصری فارس
نسبیت زبانی
1999
06
22
83
98
https://ltr.atu.ac.ir/article_6198_6cc9949a33b0c8cd1f6717c9e9f4a6ca.pdf
متن پژوهی ادبی
2251-7138
2251-7138
1378
2
7.8
سیری در گلچین های شعر معاصر فارسی
مریم
حسینی
از دلخوشیها و سرگرمیهای همیشگی مردم ایران که عموماً اهل هنر و ادب هستند جمع آوری و گلچین اشعار شاعران و ترتیب سفینه های شعر از قدیمیترین زمان تاکنون بوده است. ایرانیان به واسطه دارا بودن ذوق طبیعی و استعداد سرشار در شعر و شاعری همواره علاقه مند و دلبسته سخن منظوم بوده اند و آنچه را می خواسته اند و آرزو داشته اند از دریچه چشم شاعر و سخن زرین او دیده و شنیده اند و کعبه آمال خود را در شعر خلاصه کرده اند. به این جهت امروز ما میراث دار یکی از عالی ترین تراوشهای ذهن و ذوق بشری و والاترین ارزشهای تمدن ایرانی هستیم.
جنگ ها و سفینه های شعر فارسی نشانه های علاقه مفرط مردم به انتخاب اشعار گزیده و ناب است. بیشتر گردآورندگان این گزیده آثار یا خود شاعر بوده اند و یا علاقه مند شعر و در مجامع و محافل ادبی شرکت می جسته اند. تذکره های شعر فارسی نمونه دیگر اینگونه رویکرد به شعر می باشد.
گلچین
شعر معاصر فارسی
1999
06
22
99
108
https://ltr.atu.ac.ir/article_6199_ce5cb196f01d621cc42c27ed53a22bb1.pdf
متن پژوهی ادبی
2251-7138
2251-7138
1378
2
7.8
نقد ادبی در سدۀ پنجم هجری
محمود
درگاهی
سده پنجم هجری آغاز شکل گیری نظریه های ادبی و نخستین تئوری ها در باب شاعری و شعر است. هرچند که نقد شعر در این دوره نیز شکل مدوّن و آکادمیک پیدا نمی کند، اما آنچه که موجب اهمیت و برجستگی این عصر در مقایسه با ادوار پیشین ادبی است، پدید آمدن آراء متنوعی در زمینه شاعری وشعر، و نقادی آن از دیدگاه های مختلف می باشد. آراء و نظریه هایی گه در آثار و نوشته های این عصر در مورد شاعر و شعر او آمده، نسبت به سده های پیش تر هم از تنوع بیشتری برخوردار است، و هم از دقت و بسطی قابل توجه! و بدین گونه پایه های نقد شعر و مباحث ادبی در کار چندتن از شاعران و نویسندگان این قرن ریخته می شود. در این عصر هم نخستین نوشته فنی ترجمان البلاغه تدوین می شود، و هم نخستین جلوه های رویکرد نقادانه نسبت به شاعری و سخن وری در کار برخی از شاعران بزرگ پدید کی آید! اینگونه رویکردها، با آنکه طلیعه و شروع فن نقادی در ایران محسوب می شود، اما گاه رفتاری پخته، اندیشیده، و دقیق در برابر شعر و سخن نشان می دهد، و آن را از دیدگاه های متفاوتی عرصۀ تفسیر، تحلیل، نقادی و نکته گیری می سازد؛ دیدگاه و چشم اندازهایی که هریک آزموده، محسوس و تؤام با تجربه های عمیق برای اینگونه نقادان است.
نقد ادبی
سده پنجم
1999
06
22
109
120
https://ltr.atu.ac.ir/article_6200_1dc9c5233da256e69da518405128a7fd.pdf
متن پژوهی ادبی
2251-7138
2251-7138
1378
2
7.8
پیوند بزرگان و پهلوانان در شاهنامۀ فردوسی
آسیه
ذبیح نیا
در شاهنامه زناشویی شاهان و پهلوانان با دختران اقوام بیگانه روند کلی پیوندهاست. در داستان های پهلوانی حتی یک نمونه نمی آید که شاه یا پهلوانی ایرانی دختر به بیگانه بدهد.
کریستن سن در کتاب ایران در زمان ساسانیان می نویسد: راجع به خاندان سلطنتی در فارسنامه عبارتی است که ظاهراً مأخوذ از آیین نامک عهد ساسانیان است: عادت ملوک فرس و اکاسره آن بودی کی از همه ملوک اطراف چون چین و روم و ترک وهند دختران ستدندی و پیوند ساختندی و هرگز دختر بدیشان ندادندی دختران را جز با کسانی که اهل بیت ایشان بودند مواصلت نکردندی.
شاهنامه فردوسی
پیوند بزرگان
1999
06
22
121
124
https://ltr.atu.ac.ir/article_6201_e9519f13f9b1a1dcefd768e59b57f54c.pdf
متن پژوهی ادبی
2251-7138
2251-7138
1378
2
7.8
مغالطۀ وجودی (Existential Fallacy) و کاستی منطق قدیم
حمیدرضا
آیت اللهی
منطق قدیم در بعضی موارد نتیجه گیری هایی می شود که در همه حال صحیح تلقی می گردند در حالی که با کمی دقت متوجه خواهیم شد که این نتیجه گیری ها در شرایطی خاص نمی تواند درست باشد. این نتیجه گیری ها، هم در استنتاج های بی واسطه می تواند رخ دهد و هم در اشکال اربعۀ قیاس اقترانی امکان دارد اتفاق افتد. پیش از پرداختن به خطای وجودی ابتدا به نتیجه گیری منطق قدیم در شرایط فوق می پردازیم و سپس خطای آن را در شرایط خاص مورد بررسی قرار می دهیم.
مغالطه وجودی
منطق قدیم
کاستی
1999
06
22
125
135
https://ltr.atu.ac.ir/article_6202_880036a93d1cfbc7be1bd90d3be594b4.pdf
متن پژوهی ادبی
2251-7138
2251-7138
1378
2
7.8
دو زبانه اول اکتساب زبان: یک سیستم یا دو؟
محمد حسین
کشاورز
1999
06
22
13
36
https://ltr.atu.ac.ir/article_6306_9caaf6a9bb403a20c546db311a1e1624.pdf
متن پژوهی ادبی
2251-7138
2251-7138
1378
2
7.8
منابع از درگیری collocational
مهدی
نوروزی خیابانی
1999
06
22
1
11
https://ltr.atu.ac.ir/article_6307_3799a1427fcb077a64e21e1ab0f463e0.pdf