TY - JOUR ID - 6614 TI - حضور پنهان شمس و غیرت حسام‌الدین در مثنوی JO - متن پژوهی ادبی JA - LTR LA - fa SN - 2251-7138 AU - حیدری, علی AD - دانشیار دانشگاه لرستان خرم آباد Y1 - 2013 PY - 2013 VL - 17 IS - 57 SP - 79 EP - 100 KW - مولوی KW - مثنوی KW - شمس KW - حسام‌الدین KW - غیرت DO - 10.22054/ltr.2013.6614 N2 - شمس قهرمان بلامنازع غزلیات مولوی است. تا جایی که این دیوان کبیر به نام او مزین شده است؛ اما همین شمس در مثنوی حضوری ظاهراً کم‌رنگ دارد و قابل مقایسه با حضور او در غزلیات که هر دو سروده مولوی‌اند، نیست. به نظر می‌رسد از آن‌جایی که مثنوی به خواهش حسام‌الدین سروده شده است و هم اوست که کاتب مثنوی است، دوست ندارد که مثنوی نیز جلوه‌گاه نام شمس شود؛ بنابراین مولوی که از این غیرت حسام‌الدین مطلع شده است، برای احترام و رعایت حال او آشکارا، از شمس در مثنوی و در محضر وی صحبت نمی‌کند؛ ولی بنا به دلایل دیگر، در اوایل دفتر اول (دو بار) و دفتر دوم (یک‌بار) صریحاً به توصیف شمس پرداخته است و در دفترهای بعدی اگر نامی از شمس آمده، مراد خورشید است نه شمس تبریزی. مگر حدس زد که با ایما و اشاره به شمس تبریزی نیز نظر داشته است. در این صورت نیز می‌توان گفت: شمس بنا به دلیلی که گفتیم به ناچار از خودآگاه مولوی در مثنوی حذف شده است؛ اما در ناخودآگاه او هنوز زنده است و هرگاه از حسام‌الدین، خورشید و آفتاب صحبت می‌کند، با ایما و اشاره نیز گوشه‌ی چشمی به او دارد. UR - https://ltr.atu.ac.ir/article_6614.html L1 - https://ltr.atu.ac.ir/article_6614_28fd6e422612d5adcc413118e5a6918a.pdf ER -