TY - JOUR ID - 12685 TI - جایگاه و نقش گرگ در شاهنامۀ فردوسی JO - متن پژوهی ادبی JA - LTR LA - fa SN - 2251-7138 AU - محمدنژاد عالی زمینی, یوسف AU - جهانگرد, فرانک AU - نقی زاده گرمی, رحمان AD - دانشیار، گروه زبان و ادبیات فارسی، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، تهران، ایران AD - استادیار، گروه زبان و ادبیات فارسی، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، تهران، ایران AD - دانشجوی کارشناسی ارشد زبان و ادبیات فارسی، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، تهران، ایران Y1 - 2022 PY - 2022 VL - 26 IS - 91 SP - 61 EP - 87 KW - گرگ KW - شاهنامۀ فردوسی KW - اسطوره KW - حماسه DO - 10.22054/ltr.2020.46123.2808 N2 - در تحلیل متون حماسی به نقش آفرینی ویژۀ برخی حیوانات در پرورش حماسه برمی‌خوریم؛ این نقش آفرینی گاه مثبت و توتمیک است و گاه منفی و شریرانه. مانند گرگ که در برخی اساطیر و حماسه‌های جهان خویشکاری‌های مثبتی دارد، اما در برخی دیگر چنین نیست. در شاهنامه نیز نقش‌آفرینی گرگ غالباً منفی است. در این مقاله با روش تحلیل متن کوشیدیم دلایل نگاه منفی فردوسی به گرگ را تحلیل کنیم. نتایج حاصل نشان می‌دهد که یک دلیل عمدۀ ارائۀ تصویری منفی و شریرانه از گرگ در شاهنامه، حضور اهریمنی گرگ در متون مذهبی ایران باستان است که کشتن آن را جزو اعمال مثبت و دارای پاداش برمی‌شمارند. دلیل دیگر این مسأله یکی گرفته‌ شدن تورانیان با ترکان توسط فردوسی در شاهنامه است. از این رو، فردوسی هنگام سخن گفتن از تورانیان آن‌ها را به گرگ تشبیه کرده و صفت‌های منفی این حیوان را برای توصیف آنان به‌کار برده است. UR - https://ltr.atu.ac.ir/article_12685.html L1 - https://ltr.atu.ac.ir/article_12685_3e422554fbd7b87b58d708315ee6aa7b.pdf ER -