ORIGINAL_ARTICLE
پژوهشی درباره سه اسطورة گیاهی در مثنوی معنوی
گسترش اسطوره در بطن اثری پویا و ریشهدار چون مثنوی معنوی، درنگ و ژرف بینی بیشتری از دیگر متون میطلبد. پیوند این اثر با عوالم اسطورهای باعث شده است متنی چند لایه شکل بگیرد و نوعی فضای رمزآلود و گسترده در سراسر متن احساس شود که درک آن را به فراتر رفتن از عوالم شناخته شدة ظاهری موقوف میکند. اسطوره های درخت زندگانی، درخت خروب و اسطورة منشأ گیاهی انسان - که در مثنوی بدانها اشاره شده است - از جمله مواردی هستند که متن را به این سمت و سو حرکت میدهند و با هستی شناسی ابتدایی انسان پیوند میخورند. در این نوشتار با قراردادن این سه اسطوره در کنار موارد دیگر و توضیح آن ها در ارتباط با دیگر اساطیر، تلاش شده است درکی درست از این اسطوره ها به دست داده شود.
https://ltr.atu.ac.ir/article_6462_7c6e39af850ed39eb07c7b32f5e70b0b.pdf
2008-11-21
7
28
10.22054/ltr.2008.6462
اسطورههای گیاهی
درخت زندگانی
منشأ گیاهی انسان
درخت خروب
حجت
عباسی
1
دانشجوی دانشگاه تربیت مدرس
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
میرزا جهانشاه حقیقی و اشعار وی دربارة مولانا جلالالدین بلخی
در این تحقیق، شصت و شش بیت از اشعار میرزا جهانشاه حقیقی از دیوان های فارسی و ترکی این شاعر که دربارة مولانا، مقبرة مولانا و نی، سروده شده، جمعآوری و بررسی گشته، ارائه میشود. در نخستین بخش، بررسی و تحقیقاتی که در عرصة ادبیات ترک دورة عثمانی دربارة مولانا انجام شده، به طور خلاصه مورد اشاره قرار گرفته است. همچنین دربارة زندگی، سیاستمداری و شخصیت ادبی میرزا جهانشاه حقیقی و اوضاع جغرافیای طبیعی و سیاسی کشور وی بحث شده است. در تحقیقات انجام شده دربارة دیوانهای فارسی و ترکی او در کشورهای ترکیه، ایران، انگلستان، ارمنستان راجع به نسخههای فارسی و ترکی اطلاعاتی ارائه شده است. آن دسته از اشعاری که دربارة مولانا، مقبرة او و نی بوده و در دیوان فارسی میزان جهانشاه حقیقی موجود است، به کوشش فیروز رفاهی علمداری در ایران منتشر شده و با چاپ ویس دگرمنچای در ترکیه، مورد مقایسه قرار گرفته است. در این مقایسه، تحقیقات فیروز علمداری مبنای کار است در آنجا، حرف A به اثر علمداری و حرف D به اثر دگرمنچای اشاره دارند. در پاورقی به تفاوتهای موجود در این دو اثر اشاره شده است است.
https://ltr.atu.ac.ir/article_6463_93c442cf198f60fa529ff1a3ffcfaf84.pdf
2008-11-21
29
48
10.22054/ltr.2008.6463
میرزا جهانشاه حقیقی
قراقویونلوها
دیوان ترکی
مولانا
دیوان فارسی
علی
تمیزال
1
هیئت علمی دانشگاه سلجوق
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
بررسی نشانههای نامتعارف زیبایی به ادب فارسی
چه معیارها و نشانههایی درباره زیباییشناسی سنتی باعث میشود که نیاکان ما انسانی را خوب رخ بنامند؟ آیا این معیارها در طول زمان دگرگونی پذیرفته است؟ آیا در دنیای سنتی که به نظر میرسد همه چیز در چارچوبی مشخص و معین تعریف میشود، زیبایی نیز تابع تعریف جدولی است و چیزی که فراتر یا خارج از جدول زیبایی باشد، نازیباست؟ آیا این معیارها در طول زمان دگرگونی پذیرفتهاند؟ پاسخ ما این است که گاه در الگوی زیباییشناسی قدما نمونههایی می یابیم که ناظر بر تفاوت دیدگاه زیبایی شناختی گویندگان آن ها و سلیقة متفاوت آنها از ذائقة رایج و حاکم بر دنیای سنتی است. این نمونهها اگرچه اندکاند، بر این دنیای یکسان و یک شکل و یکسویه گاه رنگی کاملاً متفاوت می پاشند؛ آن گونه که معیارها و نشانههایی که به نظر اصیل، همیشگی، پایدار و خدشهناپذیر میآیند، متحول میشوند و دگرگون. گاه خصوصیتی متفاوت اثری عمیق در ذهن شاعر داشته و او را وادار به بیانی متفاوت کرده است و گاه زیبایی، جنبة الحاقی و وارداتی پیدا میکند و بر اثر تعامل با دیگر فرهنگها به اذهان و اذواق راه مییابد.
https://ltr.atu.ac.ir/article_6464_e9b52f8efcbcd8b9f244443cdc53388e.pdf
2008-11-21
49
81
10.22054/ltr.2008.6464
زیبایی شناسی
ادب فارسی
معشوق
سبک
اعضا و جوارح معشوق
سعید
حمیدیان
1
هیئت علمی دانشگاه علامه
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
بررسی عناصر داستانی و رمان «سالهای ابری»
ادبیات داستانی بخش مهمی از آثار ادبی است که تاکنون در کشور ما کمتر بررسی شده است. از میان این آثار، داستانهای برجستهای هستند که رنگ و بوی بومی و محلی دارند؛ یکی از این آثار رمان بلند سال های ابری اثر علی اشرف درویشیان است. این مقاله به بررسی عناصر داستانی رمان «سالهای ابری» پرداخته است. در این اثر قواعد پرداخت شخصیّت ها، ارائة طرح، حوادث، درونمایه و سایر عناصر، بدون در نظر گرفتن پارهای سستیها، بر مبنای درستی استوار است. مهمترین عنصر داستانی این اثر، «حادثه» است؛ اهمیت عنصر «درونمایه» نیز کمتر از حادثه نیست؛ چون تأثیر آن بر بسیاری از عناصر دیگر خوبی مشهود است.
https://ltr.atu.ac.ir/article_6465_9d264760f99f07ff9f73ee41c5092f7a.pdf
2008-11-21
82
106
10.22054/ltr.2008.6465
عناصر داستان
رمان
سال های ابری
علیاشرف درویشیان
علی اکبر
عطرفی
atrafi@atu.ac.ir
1
هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبائی
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
نیما و سبک هندی؛ چالش یا آشتی
ادبیات ایران در میدان تحولات فکری و اجتماعی، فراز و نشیبهای متعدد و متفاوتی را در متن شعر تجربه نموده است. در این میان، مطالعة قیاسی دربارة دورههای مختلف ادبی، چشمانداز مؤثری است که سبب زایش اندیشهها میشود. تکامل زبان و دریافت ویژگیهای سبکی، حاصل نقد و بررسیهای تقابلی آثار است. در همین رهگذر، واکاوی همانندی ها و ناسازگاریهای سبک نیما و شعر سبک هندی، کمتر مورد توجه پژوهشگران ادبی قرار گرفته است. در مقالة حاضر، پس از ذکر تعاریف کوتاه از «سبک» و سنجش نظرها در این مورد، برخی ویژگیهای لفظ و معنی این دو سبک، تحلیل و بررسی شده است. در این گفتار اندک، مجال برابری جزء به جزء و بحث های بنیادی ساختار را – آن گونه که شایستة هنرنمایی های شاخص در هر دو سبک باشد - نداشته ایم؛ اما سعی کردهایم زاویههای برجستهای را با قلم نقد نشان دهیم.
https://ltr.atu.ac.ir/article_6466_1e2edfc7a5514569ceaabd2cde1dfba1.pdf
2008-11-21
107
133
10.22054/ltr.2008.6466
طبیعتگرایی
سبک هندی
تصویرسازی
شعرنو
واژگان بومی
ابهام شعری
زیبا
فلاحی
adab_111@yahoo.com
1
مدرس دانشگاه پیام نور
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
مؤلفههای ادبیات داستانی پسامدرن در: آثار نادر ابراهیمی
هدف این نوشتار بررسی شیوة به کار گرفته شدن مؤلفههای ادبیات پسامدرن در آثار داستانی نادر ابراهیمی، نویسندة دورة معاصر ایران، است. برای دستیابی به این هدف، نویسندگان در ابتدا کوشیده اند تلقی خود را از مهمترین ویژگیهای ادبیات داستانی پسامدرن روشن نمایند. در این مقاله بر مؤلفههایی همچون بینظمی زمانی در روایت رویدادها، عدم قطعیت، تناقض، جابهجایی، کلام موزون، عدم انسجام، فقدان قاعده، زیادهروی در استفاده از صنایع ادبی، دور باطل، پارانویا، اختلالات زبانی و بالاخره استفادة افراطی از شیوة جریان سیال ذهن و عنوان مهمترین مؤلفههای ادبیات داستانی پسامدرن تأکید شده است. در ادامه، نویسندگان با ارائه خوانشی جدید از آثار نادر ابراهیمی، کوشیدهاند نشان دهند که سبک نوشتاری این نویسنده متأثر از مکتب ادبی پسامدرن بوده و بسیاری از مؤلفههای ادبیات پسامدرن را میتوان در آثار وی ردیابی و جستجو نمود.
https://ltr.atu.ac.ir/article_6467_7e5eaa5f4e20df356b692b0dd4278a45.pdf
2008-11-21
134
164
10.22054/ltr.2008.6467
ادبیات داستانی
ادبیات پسامدرن
ادبیات معاصر ایران
بازی زبانی
جریان سیال ذهن
نادر ابراهیمی
غلامرضا
مستعلی
1
دانشیار دانشگاه علامه طباطبائی
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
تغزّل در شعر نو
شعر عاشقانه از گونههایش اشعار غنایی است که در آن، شاعر به بیان احوالات و عواطف شخصی خود میپردازد. اگر بخواهیم شعر عاشقانه را در عبارتی موجزتر تعریف کنیم، باید بگوییم که شعر عاشقانه بیانی هنری است که در آن شاعر / عاشق در مقام نهاد «سوبژه» به توصیف و ستایش معشوق خود در مقام موضوع «ابژه» مبادرت میورزد. برای ترسیم این گونه بیان هنری، در تغزّلات پنج شاعر نوپرداز: «نیما، شاملو، فروغ، اخوان و سپهری»، از توصیف اجمالی غزل دورة مشروطه ناگزیریم. چون غزل مشروطه، خود ادامه فرم غزلسرایان قدیم تاریخ ادب ماست، شرحی هر چند کوتاه در باب مفهوم و مبانی تغزّل در شعر گذشته نیز خواهیم آورد. «جنبش رمانتیسم» بیشک در بار آوری و پرورش عاشقانههای شاعران جدید، نقش بسزایی داشته است. بخش «تغزّل معاصر» به ترسیم خطوط کلی تغزّلات شاعران نوپرداز - که متن کار را تشکیل میدهند - میپردازد. «بیان هنری» در متن مقاله به ترتیب با عناوین تغزّل نیما، تغزّل شاملو، تغزّل اخوان و تغزّل سهراب از نظر خواننده خواهد گذشت.
https://ltr.atu.ac.ir/article_6468_9a3b75e4f5650be8a11c795c57dbdea0.pdf
2008-11-21
165
192
10.22054/ltr.2008.6468
تغزّل
غزلِ مشروطه
افسانة نیما
جنبش رمانتیسم
غزل نو
تغزّل معاصر
مهدخت
معین
1
هیئت علمی دانشگاه علامه
AUTHOR