%0 Journal Article %T تحلیل ده‌نامه‌های ادب فارسی از دیدگاه انواع ادبی %J متن پژوهی ادبی %I دانشگاه علامه طباطبائی %Z 2251-7138 %A خراسانی, محبوبه %D 2012 %\ 02/20/2012 %V 15 %N 50 %P 9-36 %! تحلیل ده‌نامه‌های ادب فارسی از دیدگاه انواع ادبی %K ادبیات غنایی %K نظریه‌ی انواع ادبی %K ده‌نامه %K ساختارگرایی %K تودوروف %R 10.22054/ltr.2012.6562 %X در تذکره‌ها، کتاب‌های تاریخ ادبیات، فهرست‌ها و سایر مراجع به دلیل گستردگی و پراکندگی موضوعی، گاه مطالبی نقل می‌شود که نمی‌توان به درستی همه‌ی آن‌ها اطمینان داشت؛ یکی از آن موارد، انتساب آثار نسبتاً زیادی به ده‌نامه‌هاست. این وضعیت گاه نیز حاصل پیش‌داوری‌های غیر تحقیقی و اعتماد بدون مراجعه به اصل آثار است که برخی محققان مرتکب شده‌اند و به اندک نشانه‌ای مانند شباهت نام یا اشاره‌ی صرفاً واژگانی و نه اصطلاحی، یا صرف یادکرد شخصی و مشاهده در کتابی، حکم به تعلّق اثری به نوع خاصی داده‌اند؛ به‌طوری که 23 منظومه به نام ده‌نامه در این آثار ثبت شده است که نیمی از آن‌ها واقعاً ده‌نامه نیستند. پرسش‌های تحقیق نوشته‌ی حاضر، گرد این موارد هستند که نظریه‌های انواع ادبی چه مطالبی را بررسی می‌کنند؟ چه ملاک‌ها و ابزارهایی بیشتر به‌کار تشخیص انواع ادبی می‌آیند؟ آیا همه‌ی آثاری که نام ده‌نامه بر آن‌ها نهاده شده است، ده‌نامه‌ هستند؟ در پایان، پس از حذف 11 اثر که منسوب به ده‌نامه‌اند، 12 اثر باقی می‌ماند که از این تعداد 7 منظومه کاملاً با معیارهای تعیین‌کننده‌ی ژانر ده‌نامه همخوان هستند که عبارتند از: منطق‌العشاق اوحدی مراغه‌ای، محبت‌نامه‌ی ابن‌نصوح، عشاق‌نامه‌ی عبید زاکانی، تحفه‌العشاق رکن صائن سمنانی، روح‌العاشقین شاه شجاع، روضه‌المحبین ابن‌عماد و محبوب‌القلوب حریری. 3 اثر الحاقی به ژانر ده‌نامه نیز وجود دارد که عبارتند از: عشاق‌نامه‌ی عراقی، صحبت‌نامه‌ی همام تبریزی و سی‌نامه‌ی امیرحسینی هروی. اما 2 اثری که بدون بررسی باقی ماندند، روضه‌العاشقین عزیز بخاری و عشرت‌نامه هستند. %U https://ltr.atu.ac.ir/article_6562_17124db393e760f1fac6ea373c164b5f.pdf