شیرین امینی؛ وحید مبارک؛ مهدی شریفیان
چکیده
نمادپردازی از جریانهای مهم شعر دورۀ معاصر است. مخاطب با رمزگشایی نماد به شبکۀ معنایی اندیشۀ شاعر راه مییابد و به هویت ادبی و سبک او پی میبرد. نمادپردازی در آثار برخی از شاعران پس از انقلاب اسلامی ازجمله فاضل نظری نمود پیدا کردهاست.فاضل نظری شاعر پر مخاطب دهۀ هشتاد، مضامین سرودههایش عرفانی، اخلاقی، اجتماعی و ... است. غزل، ...
بیشتر
نمادپردازی از جریانهای مهم شعر دورۀ معاصر است. مخاطب با رمزگشایی نماد به شبکۀ معنایی اندیشۀ شاعر راه مییابد و به هویت ادبی و سبک او پی میبرد. نمادپردازی در آثار برخی از شاعران پس از انقلاب اسلامی ازجمله فاضل نظری نمود پیدا کردهاست.فاضل نظری شاعر پر مخاطب دهۀ هشتاد، مضامین سرودههایش عرفانی، اخلاقی، اجتماعی و ... است. غزل، تنها دستمایۀ شعری اوست. نظری چون غزل پردازان نوین، صمیمیت لحن و استفاده از واژهها، ترکیبها، نمادهای کهن و روزآمدکردن آنها را بکار برده؛ اما به لحاظ فکری بسیاری از غزلها و نمادهای او با نئوکلاسیکها متفاوت است و با شگردی نو و هنرمندانه، اندیشههای مبتنی بر عرفان و حقیقتجویی را به مخاطب القا نمودهاست.در این جستار به این سوالات پاسخ داده شده: فاضل نظری به نمادپردازی در آثارش پرداخته-است؛ گرایش عمدۀ زبان نمادین او به چه موضوعی اختصاص یافتهاست؛ نمادهای عرفانی در بخشهای تکراری، ابداعی و سایر انواع نماد عرفانی در آثار او کدامند و سیر نمادپردازی عرفانی درکتابهای «گریههای امپراطور»، «اقلیت»، «آنها»، «ضد» و «کتاب» چگونه است. بر اساس این پژوهش نمادهای عرفانی شامل: رسمی و علمی صوفیانه (26%) و الفاظ و لغات نمادین (74%) در آثار فاضل نظری بکار رفتهاست. الفاظ و لغات نمادین به ترتیب بسامد در حوزههای دینی و مذهبی (%32)، طبیعت (26%)، اشیاء (15%)، خمریّه (12%)، جانوران (9%) و اعضای بدن (6%) بکار گرفته شدهاست. نمادپردازی در «ضد» (22%) بیشترین و «کتاب» (18%) کمترین میزان است.