ساختارگرایی با طرح ایدة نظام، به بسط چشم‌اندازی فراگیر در تحلیل متون می‌پردازد که در طی آن همة اجزای درونی متن به یکدیگر مرتبط و کارکرد هر جزء، وابسته به نظام تلقی می‌شود. روایت به سبب بنیان علّی و معلولی، انسجام و ظرفیت بالایی که در تحلیل ساختاری دارد، توجّه بسیاری از روایت‌شناسان را به خود جلب کرده است. در این مقاله تلاش شده است تا با استفاده از آرای روایت‌شناسان ساختگرا، ساختار روایی سه منظومة الهی‌نامه، منطق‌الطّیر و مصیبت‌نامه ـ که دارای فُرم روایی مشابهی هستند ـ با روش توصیفی ـ تحلیلی مورد بررسی قرار گیرد و قراردادها و قواعد حاکم بر روایت‌های عطّار کشف و معرّفی شود. این بررسی نشان می‌دهد که در ساخت صُوری روایت، «سفر» عنصر مرکزی و انسجام بخش منظومه‌هاست. از این رو، کارکردها و کُنشگران حول این عنصر پردازش می‌شوند. با انطباق این عنصر در مفهوم عرفانی منظومه‌ها، مشخّص می‌شود که ساحت عرفانی و به تَبَع آن، مفهوم صیرورت و «شدن»، به نحو چشمگیری ساختار روایت منظومه‌ها را تحت تأثیر قرار داده است. ساختار روایی منظومه‌ها، ساختاری لایه‌لایه است که ساحت زبانی و صوری روایت، ارتباطی دیالکتیک با ساحت بطنی و تأویلی دارد و همین امر به روایت، جنبه‌ای ذهنی و درونی داده است.
Analysis of Narrative Structure of Attar’s Poetic Works (Elahi-nameh, Mantiq al-Tayr, and Musibat-nameh)
نویسندگان [English]
mohsen botlab
چکیده [English]
Structuralism extends an inclusive perspective in analysis of texts during which all intratextual components are linked to one another and the function of each component depends on the system. Due to its cause and effect basis, coherence and high capacity in structural analysis, narration has always drawn the attention of many narratologists. This paper attempts to study the narrative structure of three Elahi-nameh, Mantiq al-Tayr, and Musibat-nameh poetic works which have similar narrative forms, using the viewpoints of structuralistnarratologists and a descriptive-analytic method. The agreements and rules governing Attar’s narrations are discovered and introduced. This study shows that “journey” is he central and cohesive element of the poetry works in the formal structure of the narration. Thus, the functions and actions are processed within the framework of this element. By adjusting this element in the mystic concept of the poetic works, it is revealed that the presence of mysticism and therefore the concept of “becoming” have remarkably affected the structure of the narration of the poems. The narrative structure of the poems is a layered one in which the linguistic and formal features of the narration has a dialectic relation with allegorical features. This has given a mental and internal aspect to the narration.
ابتدای صفحه