چند شگردی هنری در سروده‌های صائب تبریزی و جان دان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

مربی گروه زبان دانشگاه ارومیه

چکیده

صائب را می‌توان تواناترین شاعر در تجسم بخشیدن به معانی دقیق و مصور ساختن افکار رقیق در قالب الفاظ خواند. دیوان وی، به عنوان چیره‌دست ترین شاعر سبک هندی، مزین به تشخیص، باریک‌اندیشی، مضمون‌های بکر و بدیع، خیال‌پردازی، معانی رنگین و استعاره‌های متعالی و دور از ذهن است. در دید تازه جوی وی دنیا لبریز از شعر و زیبایی و مضمون ژرف است که با مصور ساختن آنها می توان مکررات و مالوفات خسته‌کننده را از دنیای شعر زدود. ازآنجایی‌که او زیبایی را در غرابت معنی و لفظ جستجو می‌کند، برای یافتن معنی بیگانه و ابداع تصاویر پویا - در این جهان که همه چیز در آن تکراری می نماید - اشیای بی‌جان اطراف خود را برخوردار از جان و حیات می‌کند. ویژگی‌های شعری صائب به طور چشم گیری در اشعار ماورایی(متافیزیک) جان دان، شاعر مشهور قرن هفده انگلستان، تبلور می‌یابد. از جمله ویژگی‌های بارز شعر وی می توان جناس، استعاره و تشبیهات دور از ذهن، تشخیص، ایماژ‌های غیرمنتظره و مجاز بعید را برشمرد. کلام جان دان مشحون از ظرافت و معانی و بدیع و غنی است. او برای زدودن شعر از توضیحات کلیشه‌ای و ملال‌آور پتراکی قرن شانزده و به نیت خلق مضامین بکر، استفاده از مجاز بعید متافیزیکی را برجسته‌ترین شاگرد هنری شعر خویش قرار می‌دهد. شاعر با به کارگیری این صنعت ادبی، میان دو موضوع کاملاً مختلف و ناهمگون، شباهتی زیبا می‌یابد که حاصل بازتاب تلفیق احساس و اندیشه است و به قول تی.اس.الیوت، شاعر و منتقد انگلیسی، در مقاله "شعرای متافیزیک" از برجسته‌ترین ویژگی‌های متافیزیک و راز قوت تاثیر آن است. هدف این جستار بررسی تطبیقی چند شگرد هنری مشابه در سروده‌های این دو شاعر برجسته ایرانی و انگلیسی است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Some Literary devices in the Poetry of Saeb Tabrizi and John Donne

نویسنده [English]

  • farah ghaderi
چکیده [English]

Saeb Tabrizi is regarded as being exceptionally good at portraying intense meaning through use of imagery tactics. As the best poet of the Indian style, much of his poetry collection is characterized by personification, persistent wittiness, innovative themes and imaginative far-fetched analo- gies. There is a remarkable likeness in the method of employing the same lit- erary techniques in the poetry of John Donne – the front-runner of the metaphysical poetry of seventeenth century England. Donne’s poetry is significantly witty and rich in meaning, making use of personification, pun, elaborate conceits and startling parallels. Generally, his poetry relies on conceit as the most influential device not only to create innovative themes but as a reaction to clichéd comparisons utilized in Petrarchan poetry of late sixteenth century.According to T.S. Eliot in his article on physical Poets”, imploying conceit is the key element in composing a poetry that is not only intellectual but emotional. The concern of this article is to examine some literary devices utilized by Saeb and Donne, and it goes on to argue that these two poets share a set of notable similarities in their poetry.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Indian style
  • Metaphysical poetry
  • Conceit
  • Allegory
  • innovative themes